John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

10.6 Vluchtelingen en trauma

De verschillende manieren van coping worden stijlen genoemd. Er zijn zeven copingstij- len te onderscheiden: 1 Actief aanpakken: eerst het probleem onderzoeken en het daarna oplossen. 2 Vermijden: het probleem ontkennen en er zo min mogelijk mee bezig zijn. 3 Palliatieve reacties: afleiding zoeken, in een ernstige vorm kan dit bijvoorbeeld lei- den tot het misbruik van verdovende middelen, zoals overmatig drugs- en alcoholge- bruik. 4 Sociale steun zoeken: troost en hulp zoeken bij anderen om het probleem op te los- sen. 5 Depressief reactiepatroon: veel piekeren en de schuld bij zichzelf leggen. 6 Geruststellende gedachten en wensdenken: men bemoedigt zichzelf en gaat ervan uit dat er een oplossing voor de problemen is. 7 Expressie van emoties: er is sprake van veel frustratie en spanningen die (soms agres- sief) worden geuit. Voor de sociaal werker ligt een belangrijke taak in het begeleiden van de cliënt in diens omgang met stress en problemen. Door aan te sluiten op het dagelijks leven van de cliënt kun je zien welke copingstijlen hij toepast en hem steunen en desgewenst motiveren om stijlen in te zetten die helpend zijn. Hierbij is het wel van belang dat je de tijd neemt en beseft dat de copingstijl die de cliënt hanteert voor hem letterlijk een manier van overle- ven kan zijn. Dat veranderen kan dus niet zomaar en kan zelfs gevaarlijk zijn. Soms kan de copingstijl jou als sociaal werker niet de beste lijken, maar is er voor de vluchteling op dat moment geen andere mogelijkheid. Dan is het voor een later moment om te proberen dit te veranderen. De sociale omgeving in het nieuwe land van de vluchteling is van groot belang voor diens welbevinden. Een goede sociale omgeving kan zelfs preventief werken op het ont- wikkelen van traumatische klachten. Hierin kun je als sociaal werker een grote rol spelen. Denk hierbij aan het ondersteunen bij het vinden van passende woonruimte, taallessen, het opbouwen van een sociaal netwerk, geschikt (vrijwilligers)werk. Kortom, snelle acti- vering en snelle integratie. En met praktische hulp actuele stressoren verminderen. Als je als sociaal werker vanwege wet- en regelgeving niet altijd meteen kunt doen wat het bes- te lijkt voor de vluchteling, dien je dit goed uit te leggen. Als een vluchteling bijvoorbeeld stress ervaart vanwege het wachten op een woning kun je dat meestal niet veranderen, maar je kunt wel uitleg geven over het systeem van sociale huurwoningen in Nederland. Zo kan de vluchteling iets meer grip op de situatie krijgen.

221