John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

10 Vluchtelingen

beschermde opvang. Het werken met deze doelgroep vraagt veel van de sociaal wer- ker. De jongeren bevinden zich op een leeftijd waarin vaak nog opvoeding en bescher- ming nodig zijn, maar waar de jongere – net als iedere andere puber – niet altijd op zit te wachten. Toekomstgericht werken wordt bemoeilijkt door de onduidelijkheid of de jonge alleenstaande minderjarige vreemdeling in Nederland mag blijven. Daarnaast moet de sociaal werker bedacht zijn op signalen van psychotrauma of andere psychische klachten, of van uitbuiting en mensenhandel. Als de alleenstaande minderjarige vreemdeling een verblijfsvergunning krijgt, zal hij op zijn achttiende een eigen woning toegewezen krijgen. Dit is een grote stap: van een redelijk besloten setting van de beschermde opvang naar een eigen plek met veel verant- woordelijkheden, maar zonder een netwerk van ouders of andere familie om op terug te vallen. De sociaal werker die deze jongere begeleidt staat voor de uitdagende taak om te coachen op bijna alle leefgebieden. Het zal veel energie vragen, maar voor een goede start in de samenleving is het onmisbaar. 10.5 Mensenhandel Mensenhandel vindt plaats in de seksindustrie, maar ook in sectoren als de land- en tuin- bouw en huishoudelijk werk. Slachtoffers zijn vaker vrouwen, maar ook jongens en man- nen kunnen slachtoffers van mensenhandel worden. De slachtoffers wordt in Europa een mooie toekomst beloofd, bijvoorbeeld als serveerster of nanny. Soms weten de meisjes en vrouwen wel dat het om sekswerk zal gaan, maar hebben ze daar een romantisch beeld bij van een luxe escort. Terwijl uit verhalen van slachtoffers blijkt dat het meestal om straatprostitutie gaat of dat de prostitutie plaatsvindt in illegale bordelen waar de werkomstandigheden heel slecht zijn. De Koolviszaak Er is een bekende strafzaak geweest tegen Nigeriaanse mensenhandelaren, de zoge- noemde Koolviszaak. Tussen 2000 en 2006 verdwenen er uit de opvang voor alleen- staande minderjarige asielzoekers honderden jongeren, onder wie vooral meisjes. Ni- geriaanse mensenhandelaren gebruikten Nederland als doorvoerhaven voor vaak nog minderjarige meisjes. Via Nederland kwamen zij Europa binnen, waar zij aangekomen op Schiphol asiel aanvroegen. Volgens het (valse) paspoort waarmee zij reisden waren zij minderjarig en zodoende werden zij in de opvang voor alleenstaande minderjarige asielzoekers geplaatst. Na enige weken verdwenen zij uit de opvang terwijl ze op weg naar de kerk of naar de winkel waren, en werden vaak nooit meer teruggezien. In andere Europese landen werden zij vervolgens gedwongen om in de prostitutie te werken. Uit aangiftes en afgetapte telefoongesprekken van de slachtoffers bleek dat er vaak in hun kleren een telefoonnummer genaaid was, dat zij moesten bellen in een onbewaakt ogen- blik. Dan werd een ophaalafspraak gemaakt met de mensenhandelaar of een van zijn

216