John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

8 Chronisch zieken en mensen met een lichamelijke of zintuiglijke beperking

3 Ondersteuning en begeleiding in de thuissituatie Sinds de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning in 2007 zijn gemeen- ten verantwoordelijk voor de ondersteuning en begeleiding van de groep chronische patiënten. De gemeenten spelen dus een cruciale rol bij het versterken van de positie van deze patiëntengroep en zij dienen er zorg voor te dragen dat deze groep kan deelnemen aan de maatschappij. Zo zijn zij verantwoordelijk voor goede huisvesting en eventueel de nodige aanpassingen daarin, huishoudelijke zorg, het ter beschikking stellen van hulpmiddelen (zoals een rolstoel) en het begeleiden naar werk. Fysieke drempels vormen een belemmering voor participatie van mensen met een rolstoel in het openbare leven. In 2015 heeft de regering ingestemd met het VN-verdrag over de rechten van mensen met een handicap. Volgens dit verdrag is het de bedoeling dat alle gebouwen, winkels, openbaar vervoer en ook websites toegankelijk worden voor mensen met een beperking. Chronisch zieken zitten vaak financieel klem en doen veelvuldig een beroep op extra financiële steun of schuldhulpverlening. Meestal wordt de ondersteuning en begeleiding van mensen met een chronische ziekte of beperking in handen gelegd van een sociaal wijkteam, waar verschillende professionals (zoals maatschappelijk werk, schuldhulpverlening, jeugdzorg, enzovoort) met elkaar samenwerken. 4 Zelfzorg en mantelzorg We hebben in paragraaf 8.1 al gezien dat de zelfredzaamheid van cliënten steeds be- langrijker is geworden. Zelfzorg betekent dat de patiënt de eigen zorg coördineert door zelf toe te zien op de toediening van medicijnen en de contacten met de diver- se zorgverleners te onderhouden. Digitale hulpmiddelen en zelfzorggeneesmiddelen maken dat mede mogelijk. Naast de patiënt staat de mantelzorger, die recht heeft op ondersteuning bijvoorbeeld vanuit een Steunpunt Mantelzorg. Deze ondersteuning bestaat uit ziektegerelateerde informatie, contact met lotgenoten en mogelijkheden tot tijdelijk verlof. De meeste mantelzorgers zijn vrouwen en vaak zijn ze overbelast. Niet alle werkgevers hebben begrip voor de zware taak van mantelzorgers en in de thuissituatie is de combinatie van partner en verzorger lastig. Als sociaal werker kun je mogelijkheden aanreiken om deze taak te verlichten en zo te voorkomen dat de mantelzorger overbelast raakt en zelf een beroep moet doen op zorg. 8.5 Chronisch zieken en hun sociale positie Mensen met een chronische ziekte zijn oververtegenwoordigd in de groep lager opge- leiden en werklozen. Dit geldt vooral voor degenen die naast een chronische ziekte ook beperkingen hebben of hun gezondheid als minder goed beoordelen. Voor arbeidspar- ticipatie is dus niet zozeer de diagnose bepalend, als wel hoe de beperkingen en de ge- zondheid ervaren en beleefd worden (RIVM, 2014).

180