John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

5.7 Behandeling en begeleiding

Onderzoek en ontwikkeling Onderzoek, de ontwikkeling van richtlijnen en effectieve werkwijzen worden in Neder- land georganiseerd door het wetenschappelijk kennisnetwerk Resultaten Scoren, waar de verslavingsorganisaties bij betrokken zijn. Op de website www.resultatenscoren.nl kunnen diverse documenten gratis gedownload worden. Een mooi overzicht van de ontwikkeling van de verslavingszorg vind je in de digitale canon verslavingszorg: www. canonsociaalwerk.eu/nl_vsz/index.php 5.7 Behandeling en begeleiding In de verslavingszorg en -hulpverlening werken veel sociaal werkers. In toenemende mate hebben zij de titel ggz-agoog. De ggz-agoog is een in verslaving en psychiatrie ge- specialiseerde sociaal werker, met een eigen beroepsregister (zie ook paragraaf 4.5.2). In deze paragraaf gaan we in op de verschillende behandel- en begeleidingsvormen die de sociaal werker tot zijn beschikking heeft in de verslavingshulpverlening. In hoofdstuk 4 kon je al lezen dat in de geestelijke gezondheidszorg de meeste hulp ambulant wordt gegeven. Dit geldt ook voor verslavingsproblemen. Daarnaast is opna- me eveneens mogelijk. In de geestelijke gezondheidszorg (ggz) is steeds meer aandacht voor de combinatie van verslaving met andere psychiatrische problemen: dubbeldiag- noseproblematiek. Daarnaast is er sprake van een ‘stepped care’-aanpak: de hulp wordt zo licht mogelijk en zo dicht mogelijk bij huis gegeven, in de eigen omgeving. Een goede intake is van belang. Motiverende gespreksvoering Ommensen te motiveren minder te gebruiken of helemaal te stoppen met gebruik, is de methodiek van motiverende gespreksvoering bruikbaar (Van der Veen & Goijarts, 2012). Deze vorm van gespreksvoering is ‘evidence based’: wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het bij de meeste cliënten werkt, zowel bij degenen die al verslaafd zijn als bij degenen die gebruiken en nog niet verslaafd zijn. De techniek kan ook gebruikt worden bij preventieactiviteiten. Elke sociaal werker moet de basisprincipes onder de knie hebben: motiverende gesprekstechnieken helpen ook bij het veranderen van gedrag op andere gebieden dan middelenproblemen. Vroeger dacht men dat motivatie een alles-of-nietskwestie was. Iemand zou intrinsiek (van binnenuit) gemotiveerd moeten zijn om te kunnen veranderen. ‘Als iemand niet ge- motiveerd is, lukt het niet!’ dacht men. De intrinsieke motivatie blijkt echter veranderlijk te zijn en extern beïnvloed te kunnen worden: doordat de sociaal werker volgens een bepaalde methode de voor- en nadelen duidelijk naar voren laat komen, ervaart de cli- ënt sterker deze spanning. Motiverende gespreksvoering maakt het conflict voelbaar en inzichtelijk, het helpt bij het maken van een keuze en ondersteunt hierin. Motiverende gespreksvoering is een directieve manier van gespreksvoering: je stelt actief vragen en

117