Doelgericht onderwijs ontwerpen - Bakx, Ros en Bolhuis

1 | De leerkracht als ontwerper

leerlingen die verder gaan dan andere? Wat kan de leerkracht hieruit ha len voor de volgende lessen?

Uit de praktijk: Cito-toets Juf Annemayke van groep 6 heeft in januari de Cito-toets voor spelling (mid dengroep 6) afgenomen bij de leerlingen uit haar klas. Dit was volgens een afspraak op de toetskalender van de school. De scores van de leerlingen op de toets zet Annemayke om in een vaardigheidsscore. Deze scores regis treert ze in het leerlingvolgsysteem dat de school hanteert. Aan de vaardig heidsscore, ook wel normscore genoemd, is een niveauscore verbonden. De Cito-niveaus lopen van E ofwel V (zwak) tot A ofwel I (sterk). Annemayke analyseert de resultaten van haar groep. Hiervoor kijkt ze eerst naar het groepsoverzicht, dat het leerlingvolgsysteem automatisch heeft aangemaakt. Ze vergelijkt de gemiddelde score van de groep met het schooldoel dat aan het begin van het schooljaar is geformuleerd. Op schoolniveau is het doel gesteld dat de resultaten voor spelling gemiddeld op B-niveau (II) uitkomen. Annemayke constateert dat haar groep gemiddeld een C-score (III) heeft. Een lagere score dus. Annemayke maakt een foutenanalyse op groepsniveau. Ze gaat na welke typen fouten er gemaakt zijn. Zijn er spellingcategorieën waarin veel fouten worden gemaakt op groepsniveau? Ze gaat na of deze spellingcategorieën voldoende aan bod zijn gekomen, op welke wijze ze de categorieën heeft aangeboden en of ze de categorieën heeft ingeoefend. Kortom, ze gaat op zoek naar oorzaken voor het niet behalen van de doelstellingen. Op zoek naar de oorzaak kijkt ze ook naar andere data, zoals de scores van de leer lingen op de methodegebonden toetsen en naar hun vrije schrijfopdrachten. Het valt haar op dat de leerlingen beter scoren op de methodegebonden toetsen dan op de Cito-toetsen, maar dat ze in een vrije opdracht (zoals verhaaltjes schrijven) opvallend veel fouten maken. Annemayke vergelijkt de scores van haar groep met die van een halfjaar geleden en ziet dat de gemiddelde score een halfjaar geleden een B-score was. Dit betekent dat het gemiddelde niveau van de groep minder vooruit is gegaan dan op andere scholen. Tijdens de leerlingbespreking met de intern begeleider bespreekt ze haar bevindingen. Ook observeert de intern begeleider een aantal keren met be hulp van een observatieformulier de lessen spelling. Uiteindelijk komen de intern begeleider en Annemayke er samen achter dat wel alle spellingcate gorieën worden aangeboden maar dat ze onvoldoende worden ingeoefend, waardoor de leerlingen bij een toets over de behandelde categorieën toch nog veel fouten maken. Ook is de taakgerichtheid tijdens het zelfstandig verwerken van de instructie bij de meeste leerlingen laag. Er wordt veel ge lopen tijdens de les en het duurt soms lang voordat de leerlingen snappen wat ze moeten doen.

34