Doelgericht onderwijs ontwerpen - Bakx, Ros en Bolhuis

1.1 | Onderwijs in verandering

creatieve oplossingen voor problemen kunnen bedenken, het beoordelen van bronnen en het omgaan met ICT. • Ook zou er meer aandacht moeten zijn voor het ontwikkelen van conceptu ele kennis (inzichten). Leerlingen hebben in de toekomst kennis nodig in de vorm van kaders, modellen en inzichten om nieuwe informatie (feitenkennis) te kunnen begrijpen. • Om leerlingen te helpen deze vaardigheden en conceptuele kennis te verwer ven, kan veel meer ingezet worden op andersoortige leeractiviteiten die dankzij nieuwe technologieën mogelijk zijn. Hierbij kunnen leerlingen gebruikmaken van allerlei authentieke bronnen; ze raken op een andere manier gemotiveerd en kunnen op een andere manier kennis met elkaar delen. • Bij het ontwerpen van andersoortige leeractiviteiten zouden leerkrachten meer gebruik kunnen maken van de beschikbare kennis over het leren van leerlingen. De verwachting is dat deze kennis nog verder zal toenemen naar mate er meer onderzoek is gedaan naar de relatie tussen leren en het functio neren van de hersenen. • Bij het ontwerpen van leeractiviteiten is aandacht nodig voor de vraag hoe beter omgegaan kan worden met verschillen tussen leerlingen. In de snel veranderende maatschappij wordt de rol van leerkrachten nog belang rijker bij de ontwikkeling van vaardigheden en conceptuele kennis van leerlingen, zeker wanneer ze vaker zelf leeractiviteiten ontwerpen. Dit doet ook een beroep op hun 21e-eeuwse vaardigheden. In de afgelopen paar jaar is dat heel duidelijk geworden door de wereldwijde gebeurtenissen zoals de scholensluiting en online onderwijs door COVID-19 en onderwijs aan vluchtelingkinderen door de oorlog in Europa. De maatschappelijke veranderingen brengen nu eenmaal met zich mee dat je als leerkracht niet langer alleen de ‘volger van de methode’ kunt zijn, maar dat je ook zelf leeractiviteiten ontwerpt met de methode als leidraad (leerlijn) of als bron van opdrachten. Door het werken met methodes heb je vaak minder aan dacht voor het doelgericht werken, denk je minder na over wat je precies wilt be reiken met een les of lessenserie en ga je misschien ook minder na of dat is gelukt. Om doelgericht te werken aan belangrijke vaardigheden en leerlingen concep tuele kaders bij te brengen, zijn er soms andere leeractiviteiten nodig dan de activi teiten die in de methodes staan. Het gaat om leeractiviteiten die aansluiten bij de ontwikkeling en interesses van leerlingen, die betekenisvol zijn en hun een actieve rol geven. Je zou leeractiviteiten moeten ontwerpen die passen bij de leerdoelen, waarbij leerlingen zelf actief kennis verwerven. Leerlingen kunnen zich nieuwe concepten eigen maken door ze kritisch vanuit verschillende perspectieven te on derzoeken, door bewijzen te verzamelen, verschillende meningen te vergelijken, toepassingen te zoeken en met elkaar te discussiëren over consequenties. Voor het verwerven van vaardigheden zoals samenwerken, planmatig (zelfstandig) wer ken, communiceren en informatie beoordelen en verwerken zijn leeractiviteiten nodig die leerlingen in de gelegenheid stellen deze vaardigheden actief te oefenen en er feedback op te krijgen.

23