Activeren, differentiëren en formatief handelen_Van Gils, Keijzer en Verheggen

1 | Doelen stellen

motiverend. Maar: ‘Aan het eind van de les kun je duidelijk uitleggen hoe je een moeilijke tekst in eigen woorden kunt samenvatten’ geeft wél motivatie. Die motivatie kan nog aanzienlijk hoger worden als je eraan toevoegt wat het hun persoonlijk gaat opleveren als ze dit onderwerp echt begrijpen of als ze een bepaalde vaardigheid onder de knie hebben. Wat het nut ervan is, nu meteen of in de nabije toekomst; specifiek voor dit vak of voor hun bredere ontwikkeling. In dit geval bijvoorbeeld: ‘Dat zorgt ervoor dat je in elke tekst de hoofdzaken op een rijtje krijgt en daardoor de tekst ook makkelijker begrijpt.’ 1 Bedenk wat de leerlingen aan het eind van de les/opdracht/lessenserie moe ten weten en kunnen. Hoe concreter je dit formuleert, hoe duidelijker leer lingen weten wat er van hen verwacht wordt. Kies vooral het werkwoord dat je gebruikt zorgvuldig: ‘Aan het eind van de les kun je … opnoemen’ is iets heel anders dan: ‘Aan het eind van de les kun je in eigen woorden uitleggen hoe … werkt.’ Gebruik zo veel mogelijk leerlingentaal. Geef duidelijk aan hoe de leerlingen zelf kunnen checken of ze het leerdoel ook echt bereikt hebben, bijvoorbeeld door met hen samen de succescriteria op te stellen. 2 Bedenk wat het de leerlingen kan opleveren. Wat is het nut voor hen, nu of in hun nabije toekomst. 3 Geef overzichtelijk weer wat de verschillende activiteiten zijn die de leerlin gen in de les gaan doen om dit doel te kunnen bereiken. Of bedenk ze samen met hen. Bijvoorbeeld: • Je werkt in tweetallen. • Je krijgt een demonstratie van/een uitleg over … • Je maakt individueel de vragen en opdrachten die erbij horen. Die kijk je van elkaar na. • Dan maak je samen in de laatste 5 minuten een schema van de belangrijk ste punten. Het kan lastig zijn om voor een bepaalde activiteit aan te geven wat het con crete nut ervan is voor de leerlingen. Je kunt soms op nieuwe inzichten komen als je hún die vraag stelt. En overigens is het niet erg om af en toe aan te geven dat logisch leren denken en zelfdiscipline heel belangrijke vaardigheden zijn die voor iedereen veel kunnen opleveren. Veel vaardigheden krijg je pas na lang oefenen onder de knie. Dat weet een dreumes en dat weten professionele sporters en musici ook. Deze vaardigheden zijn dus lesoverstijgend en worden in meerdere lessen als leerdoel gesteld. Het is voor veel leerlingen ook niet duidelijk dat elke les een onderdeel is van een lessenserie waarin aandacht gegeven wordt aan een hoofdonderwerp. Stappenplan 1.1 Leerdoelen stellen

16