Schrijven en rapporteren in het sociaal domein - ter Horst & ter Hedde

2.2 • Waarnemen, observeren, interpreteren en rapporteren

Rapporteren doe je naar aanleiding van waarnemingen en observaties die je geïnterpre teerd hebt. Bij het opschrijven van al deze interpretaties moet je zorgvuldig beschrijven wat je zag en expliciet benoemen wat je interpreteert. Dus niet zo:

• Ik kwam bij Roos en merkte dat het weer helemaal mis was. • Fien zat vandaag goed in haar vel. • Leon had weer heel wat praatjes onder het eten. • Ineke heeft alweer een blaasontsteking.

De kaders waarbinnen je schrijft

Met deze uitspraken kan de lezer niet veel. Waaraan zie je dat ‘Fien goed in haar vel zit’? Wat zijn bij Leon ‘heel wat praatjes’? Hoe zie je aan Roos dat het ‘helemaal mis’ is? Wat is dat dan, ‘mis’? En hoe vaak heeft Ineke al een blaasontsteking gehad? Daarom moet je in je rapportage altijd heel expliciet scheiden wat je zag (waarneming/observatie) wat feitelijk is en hoe je iets interpreteerde. Hierna volgt een stappenplan dat je kunt volgen om ervoor te zorgen dat je helder en zuiver rapporteert.

1 Wat zag je aan de cliënt(e)? (observaties/waarnemingen) Beschrijf voor de lezer wat je zag aan de cliënt(e). Bijvoorbeeld:

‘Toen ik op Roos’ kamer kwam, lag ze in bed. Ze reageerde niet toen ik binnenkwam, zei geen gedag, maar draaide zich om zodat ze naar de muur keek. Toen ik nog een keer “Hallo” zei, trok ze de dekens over haar hoofd en riep: “Ga weg!”’ 2 Hoe interpreteerde je dat? Het is heel logisch dat je hieruit iets opmaakt, iets interpreteert. Als je expliciet benoemt hoe je het interpreteerde en dat dat jouw interpretatie was, blijf je heel zuiver en helder rapporteren. In het rapport over Roos zou je bijvoorbeeld schrijven:

‘Hieruit maakte ik op dat ze weer depressief was. De vorige keren dat Roos zo deed, was dat namelijk ook het geval.’

3 Hoe heb je gereageerd en waarom? In zo’n situatie is een reactie van jou als sociaal werker heel logisch. Je zou kunnen schrikken van Roos’ gedrag en probeert tot haar door te dringen.. In je rapport schrijf je bijvoorbeeld:

‘Ik ben op de rand van haar bed gaan zitten en heb haar even over haar rug geaaid. Ik heb haar gevraagd wat er aan de hand was en of ze erover wilde praten.’

25