Maatwerk in gezondheid en welzijn - Den Hertog,...

1.4 De relatie tussen cliënt en professional

ving als bron van verandering’ en het ‘hanteren van uitdagingen in het dagelijks le ven’ zijn voor alle professionals herkenbaar en bieden aanknopingspunten voor hun handelen. Dat draagt in belangrijke mate bij aan het inzicht om in interprofessionele samenwerkingsverbanden een gedeelde world view te ontwikkelen. Professionals leren omwaar nodig burgers te ondersteunen in hun zelfmanagement van het leven met ziekte of een sociaal probleem. De toenemende doorwerking van het gedachtegoed van positieve gezondheid in de dagelijkse praktijk brengt voor professionals specifieke vragen met zich mee. Als het de bedoeling is om zelfma nagement te ondersteunen, gaat hier de vraag aan vooraf in hoeverre deze cliënt erin slaagt om te verwoorden wat zijn of haar doelen zijn en welke activiteiten voor hem of haar betekenisvol zijn. Daarna komen de vragen van de professional aan de orde. Hoe kan ik deze cliënt optimaal ondersteunen bij het vormgeven van een leven waarin ook gezondheidsproblemen zijn? Welke bronnen zijn er of ontbreken juist om die doelen te stellen en te bereiken, om die activiteiten te doen? Welke betekenis kan ik als professional hierin hebben? De antwoorden op deze vragen geven vervolgens concreet invulling aan de begeleiding of zorg. De relatie tussen cliënt en professional In de kern is je werk als professional in het domein gezondheid en welzijn mensen werk: door, voor en met mensen. Het contact tussen professional en cliënt kan een een-op-eencontact zijn, een individuele vorm van zorg, maar kan ook bestaan uit groepscontacten in bijvoorbeeld het begeleiden van een gezin of groep jongeren, de zogenoemde collectieve hulpverlening . Professionals weten vaak uit ervaring dat wat in de ene situatie goed is om te doen, zeker niet het goede hoeft te zijn in een ander geval. Professionals zouden dan leed kunnen toevoegen in plaats van dat te verlichten. Het is daarom belangrijk dat cliënten zo veel mogelijk als partner in de hulpverlening worden gezien: zij kennen immers de ins en outs. Bij het geven van begeleiding of zorg gaan professionals en cliënten in zekere zin een relatie met elkaar aan – bijna altijd vrijwillig maar soms ook gedwongen, zoals in een tbs-kliniek – om gezamenlijk de doelen in het traject vast te stellen en te be reiken. Dat wil zeggen dat deze relatie ontstaat omdat iemand (een cliënt) een vraag heeft of in nood is, en een ander (een professional) bereid en in staat is deze vraag te beantwoorden of iemand bij te staan in de nood die misschien niet zomaar op te lossen is. Dat zij een functionele relatie hebben en onderhouden, is op zichzelf niet heel bijzonder. Het hoort bij mens-zijn dat we met elkaar in relatie zijn: we verhouden ons tot elkaar en zijn op elkaar betrokken omdat dit betekenis geeft aan ons leven. Volgens de filosoof Levinas (1906-1995) begint ons mens-zijn bij de ontmoeting van de ander en het appel dat gedaan wordt op onze goedheid. In relaties worden mensen iemand, een persoon, de ik die ‘de ander’ moet laten zijn. Of zoals Connie Palmen het in haar roman De Vriendschap beschrijft:

1.4

25