Basisboek methodisch werken in het sociaal domein - Barbara Buijten

1.1 › Sociaal werk, psychosociale hulpverlening en maatschappelijke context

in de toekomst nodig hebben om hun werk goed te kunnen doen (Sociaal werk werkt!, z.d.). Sociaal professionals moeten volgens het beroepscompetentiepro fiel beschikken over een geheel aan competenties die zij op het juiste moment inzetten om op een adequate manier antwoorden te vinden op de huidige sociale vraagstukken. In het beroepscompetentieprofiel wordt gesproken van generieke en specifieke competenties, die nodig zijn voor de uitoefening van het beroep van sociaal professional. Competenties zijn, volgens het beroepscompetentieprofiel, ontwikkelbaar en verwijzen naar individuele vermogens. Ze worden altijd in de context van het werk, in dit geval het sociaal werk, bezien. Generieke competenties grijpen terug op de essentie en de kern van het sociaal werk. Dit betekent dat sociaal professionals het sociaal functioneren van mensen stimuleren en een omgeving creëren, waardoor ieder mens optimaal kan parti ciperen in de samenleving. Deze generieke competenties zijn op iedere sociaal

1

professional van toepassing. Generieke competenties zijn: 1 Contact leggen en betekenisvolle relaties aangaan. 2 Signaleren en agenderen. 3 Ondersteunen bij het voeren van de eigen regie. 4 Mensen met elkaar verbinden. 5 Stimuleren tot participatie en actief burgerschap. 6 Opereren vanuit de eigen organisatorische context. 7 Werken aan je beroepsuitoefening.

Specifieke competenties worden ingezet afhankelijk van de context waarin, of de problematiek waarmee professionals in het sociaal werk werken. De specifieke competenties kennen daarom een andere ordening dan de generieke competenties. Specifieke competenties zijn gebaseerd op de zeven leefgebieden van de mens: 1 financiën; 2 wonen en leefbaarheid; 3 werk, opleiding en activiteiten; 4 sociale relaties;

5 lichamelijke gezondheid; 6 psychische gezondheid; 7 zingeving (Van Leeuwen-den Dekker & Poll, 2016).

Een voorbeeld van een specifieke competentie op het leefgebied sociale relaties is het kunnen versterken van sociale relaties en ondersteunen bij spanningen in het netwerk. Een ander voorbeeld van een specifieke competentie op het leefgebied wonen en leefbaarheid is het inspireren van mensen om hun eigen woon- en leef omgeving ter hand te nemen en het oppakken van uiteenlopende leefbaarheids vraagstukken. Voor een uitgebreide omschrijving van de generieke en specifieke

33