Basisboek methodisch werken in het sociaal domein - Barbara Buijten

1.1 › Sociaal werk, psychosociale hulpverlening en maatschappelijke context

ke of provinciale (financiële) taak, nu wordt het de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Elke gemeente in Nederland heeft sinds 2015 de verplichting om de zorg aan langdurig zieken en ouderen, werk en inkomen en de jeugdzorg in goede banen te leiden. Deze veranderingen hebben grote invloed gehad op het werk van de hulp- en dienstverleners. Een voorbeeld van inhoudelijke invloed door de gemeente op het werk van hulp- en dienstverleners is de zogenoemde ‘beleidgestuurde contractfinancie ring’ met bijbehorende afspraken. Dit betekent dat er prestatieafspraken worden gemaakt met instellingen die zorg en hulp aanbieden. De prestatieafspraken gaan over de te behalen doelen en effecten. De zorg en hulp moeten aan bepaalde voor waarden voldoen en er geldt een marktwerking. Worden de afspraken, doelen en effecten niet behaald, dan zal het contract met de gemeente niet worden verlengd. Er vinden in 2015 drie transities (overgangen) plaats in het sociaal domein. De individuele begeleiding en persoonlijke verzorging in de Algemene Wet Bijzon dere Ziektekosten (AWBZ) wordt overgeheveld naar de Wet maatschappelijke on dersteuning (Wmo). De AWBZ komt te vervallen en een ander deel wordt overge nomen door de Wet langdurige zorg (Wlz). De Wet langdurige zorg regelt zware, intensieve zorg voor kwetsbare ouderen, mensen met een beperking en mensen met een psychische aandoening (Rijksoverheid, 2021a). Bovendien gaat de Wet werk en bijstand (WWB) op in de Participatiewet en de Wet op de jeugdzorg wordt vervangen door de Jeugdwet. Ook de jeugdbescherming en jeugdreclassering ma ken deel uit van deze nieuwe Jeugdwet (Nederlands Jeugdinstituut, 2021). Aan de transitieprocessen liggen dezelfde uitgangspunten ten grondslag. De transities zijn gericht op het ombuigen van de manier waarop de overheid burgers met een ondersteuningsvraag benadert. Hiervoor zijn drie nieuwe uitgangspun ten geformuleerd: › Van vangnet naar springplank: nadruk op eigen kracht en verantwoordelijk heid van burgers. Focus op participeren in de samenleving en gebruikmaken van sociale netwerken. › Dicht bij huis: ondersteuning en participatie dichter bij de burger. Het organi seren van de hulp en zorg vindt zo veel mogelijk op lokaal niveau plaats. › Voorkomen in plaats van genezen: investeren in preventie wordt lonend door het in één hand leggen van de regie en financiering (Berenschot Groep, 2015). Voor de ziekenzorg geldt dat de centrale overheid bepaalt wat er in het basispak ket van de zorgverzekeraar zit (Rijksoverheid, 2021a). Dit is onder andere de wijk verpleging, persoonlijke verzorging, een ggz-behandeling of revalidatie bij een ongeval of een lichamelijke of geestelijke beperking. Ongeveer vijf procent van de

1

25