Samen opvoeden - Joris van Veen

1 • Samen opvoeden

Individuele pedagogische vraagstukken

Collectieve pedagogische vraagstukken P e d a g og i sc h pr o f e s s io nal s

Opgroeien en opvoeden door ouders in de thuissituatie

Opgroeien en opvoeden in de leefwereld buiten het gezin

Figuur 1.1

Weergave van de horizontale en verticale pedagogische blik

De school wordt als tweede pedagogisch milieu gezien. Onderwijs is een bui tengewoon belangrijk pedagogisch milieu. Niet alleen omdat jeugdigen zich via de school en de leerkracht essentiële kennis en vaardigheden eigen kunnen maken, maar ook – en misschien wel vooral – omdat ze in het onderwijs er varingen opdoen die voor hun hele verdere leven bepalend kunnen zijn. Leer krachten zijn dan ook buitengewoon belangrijke personen in het leven van jeugdigen. Op de basisschool brengen jeugdigen tijdens een schoolweek soms meer tijd door met hun leerkracht dan met hun ouders. Bakker, Ter Bogt en De Waal spreken in hun boek Opgroeien in Nederland (1993) van ‘tweede opvoeders’. Alles wat daarbuiten valt, staat bekend als het derde opvoedmi lieu, zoals de activiteiten die in de buurt plaatsvinden, de sportvereniging, activiteiten met leeftijdgenoten. Naast deze traditionele pedagogische milieus is de laatste decennia een nieuw virtueel milieu ontstaan (Meesters, 2018). Het vierde milieu is de virtuele ruimte, waar jeugdigen veel tijd met elkaar doorbrengen. In alle ‘verbanden’ waarmee jeugdigen te maken krijgen, doen ze ervarin gen op en worden ze vertrouwd gemaakt met de waarden, normen, opvat tingen en gedragsregels die in hun omgeving worden gehanteerd. Dat proces vindt plaats via – onder andere – imitatie, uitleg en sociale controle. Anders gezegd: in al die verbanden vindt een vorm van socialisatie plaats. Socialisatie is het totale leerproces waardoor jeugdigen zich ontwikkelen tot volwaardige deelnemers aan de samenleving.

30