Begeleiden van zelfsturing en samenwerking - Linda van den Bergh, Anje Ros, Quinta Kools, Hanneke de Laat, Petra Poelmans

1.3 •Leertheoretischeachtergrondvanactiefleren:hetsociaal-constructivisme

vragen, waar de docenten hun onderwijs vervolgens op afstemmen. Hier door vindt het leren in de context plaats en wordt het voor studenten en voor docenten veel interessanter. Bron: sintlucas.nl/mbo

Ter overdenking ā Welk concept spreekt je als (aankomend) docent het meest aan en waarom? Welke school zou jou als leerling het leukst lijken? Waarom? Welke elementen van actief leren herken je in deze voorbeelden? ā Wat betekent het om les te geven op deze scholen? Waarin zitten de verschillen met je huidige rol als docent? Wat lijkt je moeilijk/gemak kelijk, interessant/vervelend? ā Wat is het onderwijsconcept van jouw school? Welke aspecten van actief leren herken je hierin? Welke kansen voor actief leren zie je?

1.3 Leertheoretische achtergrond van actief leren: het sociaal-constructivisme

Actief leren is gebaseerd op een psychologische leertheorie, het sociaal-con structivisme (zie Aubrey & Riley, 2018), waarvan Piaget en Vygotsky de grond leggers zijn. Het uitgangspunt van het constructivisme is dat leerlingen zelf hun kennis construeren, oftewel opbouwen, door actief te werken aan leerdoe len. Het gaat ervan uit dat mensen kennis opbouwen op basis van ervaringen en door te reflecteren op die ervaringen. Voorkennis speelt een bepalende rol in die opbouw van kennis, omdat voorkennis wordt uitgebreid en aangepast door het opnemen, selecteren, herschikken, aanvullen van en het relateren en betekenis geven aan nieuwe informatie. Nieuwe informatie wordt geïnte greerd in de reeds aanwezige voorkennis. Hierdoor ontwikkelt ieder mens dus zijn eigen unieke beeld van – en kennis over – de werkelijkheid. Het sociaal constructivisme is een variant van het constructivisme met nadruk op het so ciale aspect: leerlingen leren vooral door de interactie met anderen. In het so ciaal-constructivistische perspectief op leren gaat men ervan uit dat de kennis door de leerling wordt gecreëerd in contact en in samenspraak met anderen. Samenwerking met medeleerlingen speelt daarom een belangrijke rol. Wat houdt kennis construeren nu precies in? Stel je voor dat je hersenen één grote driedimensionale mindmap zijn. In deze mindmap wordt alle kennis, of tewel de concepten (bijvoorbeeld het begrip ‘actief leren’), met een lijntje ver bonden aan andere verwante concepten (bijvoorbeeld ‘zelfsturing’, ‘samenwer ken’, ‘begeleidende rol van de docent’). Naarmate je deze verbindingen vaker

25