Lessen in orde in het mbo - Peter Teitler & Ruben Teitler

1 • Het gedrag tijdens de eerste lessen

wordt met gesprekken over het weekend of de televisieprogramma’s van de avond ervoor. Kenmerkend voor ‘tijdverdrijvende’ gesprekken is dat ze ook zomaar kunnen worden stopgezet – bijvoorbeeld als de bel gaat – zonder dat je het idee hebt iets belangrijks te missen. Ze vormen een veilige en beleefde manier van contact maken tussen mensen die elkaar nog niet zo goed kennen. Gesprekken met studenten over koetjes en kalfjes zijn dus een belangrijk onderdeel van het opbouwen van een band. Stap 3: activiteiten Activiteiten vormen de derde stap in de ontwikkeling van een plezierige relatie. Het gaat dan om activiteiten die je samen onderneemt. Thuis los je samen een puzzel op, was je samen af, ga je samen uit eten, laat je samen de hond uit, ga je samen bood schappen doen of winkelen. De één doet dit, de ander dat, en je vult elkaar daarin aan. In de klas geeft de docent bijvoorbeeld instructie en maken de studenten aantekenin gen of heeft een student een vraag en legt de docent uit. Het zijn allemaal voorbeelden van activiteiten waarbij je samen iets tot stand brengt. Stap 4: echte ontmoeting Echte ontmoeting is het uiteindelijke en lonendste resultaat van het zetten van de drie voorgaande stappen richting een plezierige relatie. Deze wordt gekenmerkt door openheid, wederzijds respect, begrip en waardering voor de ander. Het wordt dan mogelijk je kwetsbaar op te stellen in het vertrouwen dat de ander respectvol met jouw kwetsbaarheid omgaat. Het is het begin van het jaar aan de kappersopleiding. De docent Nederlands ziet de klas voor de tweede keer en heeft nog geen band met zijn studenten opgebouwd. Hij voelt zich niet al te best en stelt zich kwetsbaar op. ‘Ik heb slecht geslapen en daardoor wat last van hoofdpijn’, zegt hij. ‘Zouden jullie daar vandaag wat rekening mee willen houden?’ Als het wat later in het jaar was geweest en als de docent had geïnvesteerd in een band met deze studenten, dan was de kans groot geweest dat zijn verzoek gehonoreerd was. Nu is die kans veel kleiner en maken de studenten er mogelijk zelfs misbruik van. Het stappenplan van Berne blijkt in de praktijk goed te werken. Doyle (in Lagerwerf & Korthagen, 2006) ontdekte dat succesvolle docenten vroeg in het studiejaar een ‘werksysteem’ tot stand brengen. Zij structureren de tijd en starten met een vorm van lesgeven waar rituelen een kenmerkend onderdeel van zijn. Dat blijkt de basis voor een goed systeem van klassenmanagement. ‘The first class on the first day. One of the important, fundamental questions at this stage of the year is “What can I do to minimise and prevent unnecessary problems in establishing positive behaviors in our classes?” The answer to his question will focus on the necessary procedures, routines and rules to enable the smooth running of quite a complex community.’ (Rogers, 2015, p. 35)

37