Rigter_Handboek ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen HD2

1.3 Opbouw van de hoofdstukken 5 tot en met 18

minder vatbaar voor verbetering dan de volwassenen uit Thailand. Kennelijk kan de drempel om je zorgen te maken over het gedrag van kinderen verschillen tussen cul turen. Ook de oorzakelijke interpretatie door de vol wassenen, dat wil zeggen de attributie van het gedrag van de kinderen, bleek te verschillen. Volwassenen uit Thailand bleken het beschreven problematische gedrag vooral toe te schrijven aan oorzaken buiten het kind (externe attributie). De oorzaak zochten zij in een verkeerde opvoeding thuis en/of op school. Volwassenen uit de vs zochten de oorzaken van het gedrag veel meer in de kinderen. Zij maakten een in terne attributie door vooral karaktertrekken of inner lijke conflicten bij het kind als mogelijke oorzaak te noemen. Opvattingen over de gewenste hulpverlening bleken te verschillen. Thaise volwassenen adviseerden een ‘goed gesprek’ met het kind en het verbeteren van de opvoeding. Amerikaanse volwassenen zochten de oplossing meer in een gedragsmatige aanpak waarin straf en beloning een rol spelen. In de paragraaf over culturele en maatschappelijke invloeden wordt apart aandacht besteed aan de rela tie tussen het gedrag van het kind en het (opvoed)gedrag van de ouders. De ene reden hiervoor is dat maatschappelijke en culturele waarden en normen – met name in de eerste levensjaren van het kind – wor den overgedragen door vooral de ouders, die gelukkig meestal veel van het kind houden en het met de beste bedoelingen opvoeden, maar die uiteindelijk ook maar mensen van vlees en bloed zijn. De andere reden is dat

name bij de opvoeding van jongens – veel meer na druk liggen op het beheersen van emoties en het on derdrukken van ongewenst gedrag. In het onderzoek ging men na om welke redenen kinderen naar hulpverlening werden verwezen. Door aan ouders, leerkrachten en hulpverleners casuïstiek voor te leggen, onderzocht men de theorieën die deze opvoeders hanteren bij het verklaren van problema tisch gedrag. Bij verschillende casussen over internali serende en externaliserende problematiek moesten zij aangeven hoe ernstig zij de problematiek vonden en wat ze dachten van de oorzaken. De redenen waarom kinderen naar de hulpverlening verwezen werden (per kind kunnen dat meerdere redenen zijn), bleken te verschillen tussen Thailand en de vs. De meest voor komende twaalf redenen in de vs waren stuk voor stuk voorbeelden van externaliserend gedrag. Van de meest voorkomende twaalf redenen in Thailand was dat bij slechts twee redenen het geval. Zeven sloegen op internaliserend gedrag en de overige drie vielen buiten deze tweedeling (zie tabel 1.2). Waarom was er zo’n groot verschil? De onderzoekers vonden het antwoord op deze vraag bij de reacties van de volwassenen op de casuïstiek. Over het alge meen beoordeelden de volwassenen in beide landen externaliserende problematiek als ernstiger en veront rustender en als minder vatbaar voor verbetering dan internaliserende problematiek. Maar dezelfde proble men, zowel de internaliserende als de externaliseren de, beoordeelden de Amerikaanse volwassenen als ernstiger, verontrustender en ongebruikelijker en als

Tabel 1.2 De zes meest genoemde redenen in de vs enThailand om kinderen naar de hulpverlening te verwijzen (Weisz et al. 1997, p. 575) . probleem type reden tot verwijzing in de vs (%) reden tot verwijzing in Thailand (%) significant/ niet significant verschil

meest genoemd in Verenigde Staten slechte schoolprestaties is thuis ongehoorzaam moeilijk temperament; driftig kind

Ns S Ns

35.9 6.1 11.7

33.9 19.3 15.4 14.3 14.1 12.5

externaliserend externaliserend externaliserend externaliserend externaliserend externaliserend

S S S

0.8 2.9 7.4

raakt in gevechten verzeild is op school ongehoorzaam valt andere mensen aan

meest genoemd in Thailand slechte schoolprestaties somatische problemen (vooral hoofdpijn)  zonder een lichamelijke oorzaak vergeetachtig, snel afgeleid vreesachtig of angstig geen motivatie om te leren slaapproblemen

Ns

35.9

33.9

externaliserend

S S S S S

29.3 17.0 12.8 12.0 11.7

6.3 2.6 3.4 4.7 1.0

internaliserend niet in te delen internaliserend niet in te delen internaliserend

33