Daniël Janssen & Lucas van der Deijl - Schrijven voor de wetenschap

1.6 • Redeneren in wetenschappelijke teksten

Data/bevindingen

• Probleem: - praktisch - theoretisch - kennis

• Methode • Instrumentatie

• Analyse • Logische redeneringen • Voorbehouden

Onderzoeksvraag

Conclusies

Figuur 1.3 Redeneren in wetenschappelijk onderzoek

Wat staat hier? Onderzoek begint altijd met een probleem. Zo’n probleem is iets anders dan een vraag waarop we het antwoord zomaar even kunnen opzoeken. Vragen als ‘Hoe hoog is de Domtoren?’ of ‘Wanneer begon de Tweede Wereldoorlog?’ zijn geen wetenschappelijke problemen, omdat het antwoord al bekend is. We kunnen dat gewoon op Wikipedia naslaan. Ver der eist de wetenschap van een wetenschappelijk probleem dat het in prin cipe onderzoekbaar is. Een vraag als ‘Welke kleur hebben aliens?’ is dus niet geschikt als onderzoeksvraag. Net zo min als de (klassieke) vraag: ‘Bestaat God?’ Beide vragen zijn immers niet onderzoekbaar. Goede onderzoeksvragen voldoen aan een aantal voorwaarden: è è ze zijn relevant: beantwoording draagt bij aan actuele discussies in het vakgebied; è è ze zijn open geformuleerd: ja/nee-vragen zijn geen goede onderzoeks vragen; De problemen die aanleiding geven tot onderzoeksvragen kunnen in de eerste plaats praktisch of theoretisch van aard zijn. Een voorbeeld van een praktische vraag is: ‘Hoe kunnen we de begrijpelijkheid van schoolboektek sten vergroten?’ Antwoord op deze vraag is van belang, omdat we daarmee schrijvers en uitgevers kunnen helpen betere educatieve teksten te maken. Een theoretisch gemotiveerde vraag is: ‘In hoeverre bepalen bronfactoren de overtuigingskracht van statistische en anekdotische evidentie?’ Deze vraag is primair theoretisch van belang, omdat we hiermee iets leren over variabelen die de overtuigingskracht van typen argumentatie beïnvloeden. Zulke theo- è è ze zijn concreet, operationaliseerbaar, onderzoekbaar; è è ze zijn enkelvoudig, bevatten dus geen nevenschikkingen; è è ze zijn vrij van veronderstellingen en waardeoordelen.

23