Sterk met een vitaal netwerk - Scheffers

1.1 • Wat houden de Wmo 2007 en de Wmo 2015 in?

opstelling van de sociaal professional (Gademan & Overkamp, 2016). Voor die proactieve opstelling biedt dit boek ruimschoots handvatten. De ‘kanteling’ sluit aan op een veranderende verzorgingsstaat. De klassie ke verzorgingsstaat moet plaatsmaken voor een ‘participatiesamenleving’, zo zei koning Willem-Alexander in zijn eerste troonrede in 2013. Vooral in de zorg en de sociale zekerheid zal dit merkbaar zijn. De regering vraagt van iedereen die dat kan om verantwoordelijkheid te nemen. In een verzorgingsstaat draagt de staat middels een sociaal systeem primaire verantwoordelijkheid voor het welzijn van zijn burgers, zoals in kwesties van gezondheidszorg, onderwijs, werkgelegenheid en sociale zekerheid. De over heid bemoeit zich dus actief met de welvaart en het welzijn van haar inwoners. Gezien de maatschappelijke en internationale ontwikkelingen waarschuwde de wrr (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) in 2006 al dat deze veranderingen vragen om een nieuwe invulling van de verzorgingsstaat. ‘Een historische analyse leert dat de verzorgingsstaat vier hoofdfuncties vervult: ver zorgen, verzekeren, verheffen en verbinden. De zwaarte van die functies wisselt in de tijd, net als de instrumenten die worden ingezet om ze te realiseren’ ( wrr , 2006, p. 11). Volgens de onderzoekers is er de afgelopen decennia ruimschoots aandacht be steed aan hervormingen van de onderdelen van de verzorgingsstaat die vooral gericht zijn op verzorgen en verzekeren. ą Verzorgen . De staat biedt zorg voor wie door fysieke, cognitieve of psychische beperkingen onvoldoende meekomt door het ontwikkelen van onderwijs, ge zondheidszorg, jeugdzorg, kinderopvang, welzijnswerk en arbeidsbemiddeling. ą Verzekeren. Deze functie houdt in dat mensen onder voorwaarden en tot op zekere hoogte zich verzekerd weten tegen bepaalde vormen van inkomens verlies. Die functie heeft voor een belangrijk gedeelte gestalte gekregen via het stelsel van sociale zekerheid: ww , wao , aow en bijstand. Daarmee waren vooral de functies van verzorgen en verzekeren verankerd in onze samenleving. Verheffen en verbinden hadden een extra impuls nodig om een evenwichtig beleid te kunnen realiseren. ą Verheffen is investeren in mensen met een achterstand opdat zij zich vaardig heden eigen maken om hun weg in de samenleving te vinden. Dit kan vorm krijgen via het onderwijs, de arbeidsmarkt en de sociale zekerheid. De wrr constateert in 2006 dat vrouwen even goed zijn opgeleid, maar minder uren bui tenshuis werken danmannen en dat vrouwelijk talent nog steeds scheef verdeeld is over de Nederlandse economie. Voor jongeren met een migratieachtergrond speelt het tegenovergestelde. Ze zijn niet overschoold, maar onderschoold en

27