Donk - Praktijkonderzoek in zorg en welzijn

Inleiding

kwaliteit en veiligheid is onder meer toe te schrijven aan de veranderende rol van de cliënt, die meer invloed heeft op zijn zorgproces, het belang van in ternationale vergelijkingen, en de media-aandacht voor zowel succesvolle als minder succesvolle zorg (Federatie Medische Specialisten, 2016). Zorg- en dienstverleners dienen hun eigen kwaliteit en die van de organisatie te on derhouden en te verantwoorden (LOOV, 2016; Sociaal Werk Nederland, 2016). Praktijkonderzoek kan gezien worden als een vorm van kwaliteitszorg die in de praktijk verankerd is en zowel de professionals als de cliënten centraal stelt (Van der Donk, Van Lanen & Wright, 2014). De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het kwaliteitsbeleid van de organisatie ligt daarmee niet al leen bij het management, maar ook bij jouzelf. Het proces en de opbrengsten van een praktijkonderzoek (of onderdelen daarvan) kun je vaak ook inzetten in het kader van herregistratie. Praktijkonderzoek als strategie voor bottom-upkennisontwikkeling Het ontwikkelen en delen van kennis is van vitaal belang voor organisaties (Zorginstituut Nederland, 2016). Als praktijkonderzoeker probeer je collega’s waar mogelijk bij je onderzoek te betrekken. Hiermee bevorder je natuurlijke processen van kennisuitwisseling, waardoor de organisatie continu in ont wikkeling blijft. Praktijkonderzoek draagt daarmee bij aan wat ook wel de lerende organisatie (Senge, 1990) genoemd wordt. Je gebruikt bestaande theo retische inzichten om zicht te krijgen op praktijksituaties en werkprocessen. Je verbindt de theorie en de praktijk, op basis waarvan nieuwe praktijkkennis ontstaat. Leer- en verbetertrajecten worden geïnitieerd vanaf de werkvloer, een zogenoemde bottom-up approach . Deze benadering is ook kenmerkend voor de wijze waarop praktijkonderzoek bij kan dragen aan kennisontwikke ling in het domein van zorg en welzijn. In deze sector ontstaat in toenemende mate een tendens om de kennis die voortkomt uit het dagelijks handelen van professionals in de praktijk te expliciteren en beschikbaar te maken voor an deren. Dit wordt ook wel practice-based evidence genoemd (Gabbay & Le May, 2011; Middel, 2004; Smeijsters, 2009; Wright, Kilian & Brandes, 2013). De be roepspraktijk ontwikkelt zich door de deskundigheid van de professional en de interactie met het unieke karakter van de eigen beroepsomgeving. In zorg en welzijn werken professionals in toenemende mate samen met pro fessionals van andere disciplines en beroepen (Vereniging Hogescholen, 2018a; LOOV, 2016; Sociaal Werk Nederland 2016). Er wordt interprofessio neel geleerd in een levensechte setting, in de praktijk, in leerwerkplaatsen of door virtuele simulaties die de werkelijkheid nabootsen (Zorginstituut Nederland, 2016). Ook in dit soort samenwerkingsverbanden kan praktijk onderzoek een passende strategie zijn waarmee op natuurlijke wijze de on derlinge kennisuitwisseling wordt bevorderd en nieuwe praktijkkennis kan worden opgebouwd.

17