Heijst - Arts-Based Research voor het sociale domein

HOOFDSTUK 1 — Werken met kunst en creativiteit in praktijkgericht onderzoek

verweven. Of denk aan een sociaal werker, die vaker een advies moet geven of een serie handelingen verrichten, maar waarbij het belangrijk is om daar ook onderzoek voor te doen. Als je bijvoorbeeld iets wilt doen aan de overlast van hangjongeren in de wijk, is het belangrijk om in beeld te brengen hoeveel jongeren overlast veroorzaken, wie ze zijn, wat ze doen in het dagelijks leven, waarom ze ‘hangen’, om vervolgens met een advies te kunnen komen en op een andere manier te werk te kunnen gaan. Al deze kennis en vaardigheden die je enerzijds nodig hebt om de bruikbaarheid van kennis te beoordelen, en anderzijds om zelf kennis op te kunnen doen, worden aange duid als je onderzoekend vermogen (Andriessen et al., 2014). Zonder (het inzetten van) onderzoekend vermogen is het in de 21e eeuw niet meer goed mogelijk om te functio neren als professional in de praktijk. De vraagstukken in de praktijk van het brede sociaal domein zijn te complex geworden. Praktijk en onderzoek hebben elkaar daarom steeds meer nodig, bij welk beroepsproduct dan ook. In het hbo ligt de nadruk op praktijkgericht onderzoek: onderzoek in, met en vanuit de praktijk. Daar richten we ons op in dit boek. Het Arts-Based Research dat hier wordt besproken, is allemaal onderzoek met een praktijkgericht karakter. > Kunst in onderzoek (2) Onderzoeker Smits van het lectoraat Participatie en Stedelijke Ontwikkeling (Hoge school Utrecht) zoekt voortdurend naar creatieve middelen om met mensen in gesprek te gaan. Met name voor doelgroepen die wellicht minder talig zijn, zijn vragenlijsten en lange narratieve vertogen minder geschikt als onderzoeksmethode. Hun stem zou in onderzoek niet goed genoeg gehoord kunnen worden wanneer ze zich alleen in discursieve taal uit mogen drukken. Smits zoekt daarom naar allerlei vormen van niet-discursieve communicatie in haar onderzoek. Een voorbeeld is het onderzoek ‘U on Board’ waarin jongeren GoPro-camera’s kregen om ze in de gelegenheid te stellen hun belevenissen op te nemen en daar een filmpje van te maken. Hiermee probeert Smits een antwoord te vinden op de vraag hoe professionals Utrechtse jongeren aan boord kunnen krijgen bij hun activiteiten, door participatie aan actiesporten zoals longboar den, om welzijn te bevorderen. Het gebruikmaken van beeldtaal sluit volgens Smits goed aan bij de leefwereld van jongeren. Op deze manier wordt het mogelijk om belanghebbenden uit de praktijk toch te betrekken in onderzoek. Wat is praktijkgericht onderzoek dan precies, en waarom past het bij Arts-Based Research? Zoals bij de start van dit hoofdstuk al duidelijk werd, kan onderzoek meer dere doelen dienen. Hoewel het aantal doelen in principe oneindig is, is de onderverde ling in fundamenteel, toegepast en praktijkgericht onderzoek een bekende. Als het accent op de ontwikkeling en toetsing van theorie als zodanig ligt, wordt wel gesproken

20