Werkboek Ontwikkeling - Jakop Rigter & René Diekstra

Zo werkt Psychologisch – Werkboek

In dit werkboek staan opdrachten om te oefenen met de informatie uit het leerboek.

1 Ontwikkeling

1

Wat is ontwikkeling?

Opdracht 1 In de casus waarmee dit hoofdstuk begint, wordt kort een aantal belangrijke aspecten uit de jeugd van Bill Clinton geschetst. Probeer je in te beelden wat er met jou gebeurd zou zijn als jou hetzelfde zou zijn overkomen. Wat zou dat voor jouw ontwikkeling betekend hebben?

Hoofdstuk 1 Ontwikkeling

Test jezelf over ontwikkeling

Opdracht 2 In deze paragraaf worden vier kenmerken van ontwikkeling genoemd.

De volgende opdrachten gaan over de inhoud van heel hoofdstuk 1.

Opdracht 1 Vul de juiste woorden in. Kies uit:

a Schrijf ze allemaal op. ■ ■ ■ ■

Test jezelf over … Hier staan opdrach ten om je kennis van het hele hoofdstuk te testen. Er zijn invulopdrachten en juist/onjuist opdrachten.

adolescent ■ adolescentie ■ autonomie ■ dreumes ■ kleuter ■ levensgebeurtenis ■ levensloop ■ menopauze ■ nature-nurturedebat ■ ontwikkelingsmijlpaal ■ ontwikkelingsopgave ■ ontwikkelingssprong ■ peuter ■ puberteit ■ tabula rasa

Een woord mag in meer dan één zin worden gebruikt, maar een woord kan ook in geen enkele zin thuishoren.

| 7

1 Als een psycholoog uitgaat van de veronderstelling dat iemands ontwikkeling geheel bepaald wordt door zijn opvoeding en andere omgevingen waarbinnen hij opgroeit, dan gaat deze psycholoog uit van het principe van .

2 Het verwerven van autonomie is een opvallend kenmerk bij zowel een als een .

3 Als een kind zindelijk is geworden dan wordt dat ook wel het bereiken van een genoemd. 4 De periode van je middelbare school valt voor een groot gedeelte gelijk met de .

5 De

is een kenmerk dat wel bij mensen voorkomt, maar niet

bij de meeste andere zoogdieren.

6 Na de babytijd noem je een kind achtereenvolgens een

, een

en een

.

7 Veel kinderen blijken moeite te hebben met de overgang van de basisschool naar de middelbare school. Dit is een voorbeeld van een .

8 Een snelle ontwikkeling in een korte tijd noem je een

.

Hoofdstuk 1 Ontwikkeling

Checklist hoofdstuk 1

18 |

Extra: levensfasen bij andere diersoorten

Opdracht 1 Deze opdracht maak je tijdens de les met een groepje van drie leerlingen. Het handigste is om de eerste drie stappen individueel te doen, vervolgens de gevonden antwoorden met elkaar te bespreken en dan tot een gemeenschappelijk antwoord te komen. Verdeel de taken bij de presentatie zodat iedereen een even groot aandeel heeft hierin. Biologen geven aan dat alle diersoorten een duidelijk te onderscheiden ontwikkelingsperi ode kennen tussen de kindertijd en de volwassenheid. Het is de periode die wij de puber teit en adolescentie noemen. ■ Zoek via internet op hoe deze periode tot uiting komt bij honden en katten. Verzamel zo veel mogelijk kenmerken. ■ De volgende stap is om het gedrag van honden en katten die in de puberteit/adoles centie zijn te vergelijken met het gedrag van mensenjongeren die in deze ontwikke lingsfasen zitten. ■ Zoek zo veel mogelijk verschillen en zoek ook zo veel mogelijk overeenkomsten. ■ Presenteer kort – in niet meer dan 5 minuten – voor de klas jullie bevindingen en be handel daarbij de vraag welke gedragingen bij zowel honden, katten als mensen in de puberteit/adolescentie voorkomen en of dit essentiële kenmerken van deze ontwikke lingsfasen zijn die wellicht ook bij andere diersoorten voorkomen.

Extra Deze opdrachten

horen bij de paragraaf met extra leerstof in het leerboek.

Hoofdstuk 1 Ontwikkeling

Checklist hoofdstuk 1

Checklist hoofdstuk 1

Je weet nu:

— wat de kenmerken van ontwikkeling zijn; — welke dimensies van ontwikkeling (ontwikkelingsgebieden) er zijn (minimaal vier); — wat bedoeld wordt met de uitspraak ‘ontwikkeling is altijd toekomstgericht’; — dat je ontwikkeling zowel sprongsgewijs als geleidelijk verloopt; — in welke levensfase het zwaartepunt ligt van de verschillende ontwikkelingsgebieden; — wat het nature-nurturedebat betekent; — wat de drie soorten omgevingsinvloeden zijn; — hoe de ontwikkeling van het ene gebied de ontwikkeling op een ander gebied kan beïnvloeden; — hoe de kenmerken van het tijdperk waarin je leeft invloed kunnen uitoefenen op je ontwikkeling; — wat de verschillende levensfasen zijn en wat de juiste volgorde daarvan is; — wat een levensgebeurtenis is; — dat een levensgebeurtenis zowel positieve als negatieve effecten kan hebben op iemands ontwikkeling; — hoe de ontwikkeling ervoor zorgt dat iedereen uniek is; — wat de puberteit is en wat de adolescentie is; — wat de verschillen en de overeenkomsten zijn tussen puberteit en adolescentie; — hoe wordt vastgesteld dat een jongere in de puberteit komt; — waarom sommige psychologen pleiten voor een extra levensfase: de jongvolwassenheid; — wat een ontwikkelingsopgave is; — welke ontwikkelingsopgaven je bereikt moet hebben aan het eind van je adolescentie; — hoe het volbrengen van een ontwikkelingsopgave invloed uitoefent op het volbrengen van ontwikkelingsopgaven later in het leven; — waarom en hoe ontwikkelingsopgaven kunnen verschillen per cultuur, tijdperk en individu.

Checklist Aan het eind van het hoofdstuk staat een checklist om af te vinken wat je weet. Bekijk deze lijst niet alleen aan het eind van het hoofdstuk, maar ook geregeld gedurende het hoofd stuk!

22 |

| 23

6 |