Kan ik daar wat aan doen? - Carin Wevers

2 • Helpen we elkaar uit eigenbelang?

iemand leren zwemmen is normaal gesproken niets mis, maar in dit ge val zijn de gevolgen van de hulp gruwelijk. We kunnen nooit geheel en al de gevolgen van onze handelingen overzien, omdat de omstandigheden en degenen met wie we te maken hebben zich (deels of geheel) aan onze invloed onttrekken. Volgens de Duits-Amerikaanse joodse filosofe Hannah Arendt (1906 1975) (zie ook paragraaf 8.2.2 en 12.6) is de onvoorspelbaarheid van het menselijk handelen ook meteen de essentie van dat handelen. Als we met anderen te maken hebben, kunnen we niet met zekerheid voorspel len wat er zal gaan gebeuren. We kunnen anderen manipuleren, chante ren of liefdevol iets verzoeken, maar hun reactie kan altijd anders uitpak ken dan verwacht of gehoopt. Deze onvoorspelbaarheid is tegelijkertijd een vloek en een zegen voor de mens. Mensensmokkelaar of mensenredder? Welcome schetst niet alleen het persoonlijk drama van de vluchtelingen, maar vormt evenzeer een felle aanklacht tegen de criminalisering van de hulp die de migranten wordt geboden. Toen de film in première ging, was dat reden voor Franse hulpverleningsorganisaties om te proteste ren tegen de Franse wet die het strafbaar stelt om hulp te verlenen aan illegalen. Mensen die hun land ontvluchten, zijn meestal aangewezen op ande ren die hen hierbij behulpzaam zijn. In de landen rondomde Middelland se Zee heeft dat geleid tot een markt van vraag (van de vluchtelingen) en aanbod (van mensensmokkelaars) waarin miljoenen omgaan. De smok kelaars worden door de meeste mensen niet gezien als helden die met gevaar voor eigen leven mensen in nood terzijde staan. We zeggen dat het ‘oplichters’ en ‘criminelen’ zijn, want het smokkelen van mensen is strafbaar. Toch danken velen hun leven aan het werk van deze smokke laars. Waarom zien we hen dan niet als ‘hulpverleners’? Wat is dan het verschil tussen een mensensmokkelaar en een mensenredder? (Zie voor verdere discussie paragraaf 4.3 en 4.4.) We zijn geneigd te zeggen dat de smokkelaar vooral zijn eigen welzijn op het oog heeft en dat een echte mensenredder met name gericht is op het welzijn van de ander. Maar kunnen we dat wel zo simpel stellen? Is niet elke vorm van ‘helpen’ uiteindelijk een vorm van eigenbelang? Zo kan anderen helpen onszelf ook een goed gevoel geven ‒ we voelen ons nuttig of belangrijk.

argumenten ladder en argumenten caroussel

intenties analyseren

58