Joost van Iersel en Dienie van Wijngaarden-de Bodt - Samen werken aan gezondheid

1.2 Verschillende perspectieven op gezondheid

1.2.1  Gezondheid is niet ziek zijn

Een eenvoudige definitie is dat gezondheid niet ziek zijn is, als het ene er niet is dan is het andere er. Twee zijden van dezelfde medaille.

Opdracht 1.2a Carlitos meldt zich bij jou als sociaal werker om de last die hij nog ondervindt uit zijn enigszins getroebleerde jeugd met je te bespreken. Hij wil de kansen op een gelukkige relatie met zijn nieuwe vriendin vergroten. • Wat is poliomyelitis? – – Wat is de oorzaak van deze ziekte?

– – Wat zijn de kenmerken op korte termijn? – – Wat zijn de gevolgen op lange termijn? – – Waarom komt het in Nederland niet meer voor?

• Wat zou je met Carlitos willen bespreken als je kijkt vanuit het perspectief van de tegenstelling tussen gezondheid en ziekte? • Zou je iets aan de hiervoor gegeven definitie willen veranderen? 1.2.2  WHO-definitie van gezondheid

In 1948 is gezondheid door de World Health Organization (WHO) gedefinieerd. Deze definitie zou voor alle mensen overal in de wereld gelden, onafhankelijk van diversiteitskenmerken, van verschillen in sociaaleconomische status (SES), van de cultuur, van religieuze overtuigingen of andere elementen die van in vloed zijn op gezondheid. De WHO beschrijft gezondheid als volgt:

Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekte of gebrek.

De definitie is een belangrijke markering in de geschiedenis. Drie elementen worden onderscheiden: het lichamelijke, het geestelijke en het sociale. Om ge zond te zijn moeten we ons lichamelijk en geestelijk goed voelen en lid zijn van een groter geheel waarin we gedijen. Door het welbevinden voorop te stellen ligt de nadruk op het individuele in plaats van het collectieve. Het is immers elk mens zelf die bepaalt of hij zich goed voelt.

In de loop van de jaren is er kritiek ontstaan op de definitie. De kritiek gaat in op vijf aspecten.

1 Het idealistische karakter van de definitie De definitie is idealistisch van aard, geheel passend bij de tijd net na de Tweede Wereldoorlog. Is het wel mogelijk om volledig gezond te zijn? Als je last hebt van een wrat op je voet, van een lichte gedeprimeerdheid in de winter of van ruzie met je buren, ben je dan wel gezond? Moeten we ernaar

23