Joost van Iersel en Dienie van Wijngaarden-de Bodt - Samen werken aan gezondheid

deel 1

Hoofdstuk 1 • Gezondheid en welzijn

zij gezond is of bepaalt ook de omgeving wie er gezond is of niet? Waar hangt gezondheid van af en mee samen? Is er een samenhang tussen lichamelijke en geestelijke gezondheid of zijn die twee domeinen gescheiden van elkaar? Alle maal vragen die relevant zijn als je je een beeld wilt vormen van de dilemma’s die spelen bij de bepaling van de inhoud van het begrip gezondheid. De begrippen ‘gezondheid’ en ‘ziekte’ zijn nauwmet elkaar verbonden. Hoe de verhouding tussen deze twee begrippen is, wordt in paragraaf 1.2, waarin ver schillende perspectieven op gezondheid besproken worden, verhelderd. De be spiegelingenover de diverse definities zeggen echter niets over demanier waarop we van ziekte naar gezondheid kunnen bewegen – en dus over welke vormen van genezing we na kunnen streven – en over welke principes ten grondslag liggen aan de verschillende mogelijke gezondheidsinterventies. Hier gaan we later in het boek op in. In paragraaf 2.4, over reguliere en alternatieve gezondheidszorg, worden deze principes en de manier van werken die bij deze principes past, toe gelicht. In hoofdstuk 4 kun je lezen wie er zoal werkzaam zijn in de gezondheids zorg en op welk deel van de geneeswijze deze gezondheidswerkers zich richten.

1.2  Verschillende perspectieven op gezondheid

Casus: Carlitos Op tweejarige leeftijd wordt de Boliviaanse wees Carlitos geadopteerd door een Neder lands gezin. Vanaf het begin is hij afhou dend in het contact, hij kan zich moeilijk binden aan beide ouders. Helaas was er bij de adoptie geen aandacht geweest voor de ziekte die hij tijdens zijn eerste levensjaar had gehad. Hij had hoge koorts, maar ge lukkig verdwenen de klachten na een tijd je. Tijdens de adoptie is dit niet expliciet besproken en er is toen geen kinddossier overgedragen. Carlitos had moeite met lopen en speelde weinig met zijn leeftijdsgenoten. Na ver schillende bezoeken aan de huisarts werd Carlitos onderzocht door de orthopeed en de neuroloog. Die stelde uiteindelijk de

diagnose dat hij poliomyelitis moet hebben opgelopen in zijn geboorteland. In Neder land is het een zo goed als uitgeroeide kin derziekte, die helaas in de afgelegen gebie den in Zuid-Amerika nog voorkomt. Carlitos is inmiddels 25 jaar en ziet dat hij veel kansen gemist heeft op een goede op leiding en dat hij wat apart staat in de sa menleving. Hij heeft een moeilijke jeugd ge had, zat vaak niet goed in zijn vel en maakte achteraf gezien de verkeerde keuzes op het gebied van zijn ontwikkeling en de vrienden die hij had. Hij verdiende wat bij in de kleine criminaliteit, door bijvoorbeeld fietsen en telefoons te verhandelen. Gelukkig heeft hij sinds kort een vriendin, Jeanet, die hem erg stimuleert. Hij ziet weer mogelijkheden voor een betere toekomst.

De casus van Carlitos helpt ons om de verschillende perspectieven op gezond heid te leren kennen en toe te passen. We kijken naar drie perspectieven: • ‘gezondheid is niet ziek zijn’;

• de WHO-definitie van gezondheid; • positieve gezondheid volgens Huber.

22