L. de Blois & R.J. van der Spek - Een kennismaking met de oude wereld

Deel I  •  Het oude Nabije Oosten

In het tweede millennium v.Chr. onderscheiden we de middenbronstijd (ca. 2000-1600) en de late bronstijd (ca. 1600-1200). De middenbronstijd bestaat in Egypte uit het Middenrijk (ca. 2000-1800) en de tweede tussenperiode (ca. 1800-1550).

3.1 De middenbronstijd

Egypte: het Middenrijk en de tweede tussenperiode Kort voor 2000 v.Chr. werd de eenheid van Egypte hersteld door een gouwvor stendynastie (de elfde), die in Thebe regeerde. Thebe werd daardoor de nieuwe hoofdstad van het verenigde Egypte. De twaalfde dynastie leverde de krachtig ste koningen. Zij ondernamen veroveringstochten naar Voor-Azië, zonder het gebied overigens blijvend te kunnen bezetten. In teksten uit deze periode dui ken voor het eerst de namen Jeruzalem en Sichem op. In het zuiden wisten de Egyptenaren hun gezag wel blijvend te vestigen: Nubië (Soedan) werd tot aan de derde cataract bezet.

De koningen van de twaalfde dynastie zijn ook befaamd vanwege hun ondernemingen in Egypte. Zij brachten de oase Fajjûm in cultuur, verplaatsten het regeringscen trum daarheen en bouwden er dodentempels en pirami den. Opvolgingen verliepen voortaan soepeler doordat de koning bij zijn leven een zoon als coregent aanwees, die hem na zijn dood opvolgde. Het Middenrijk was een bloeiperiode van de Egyptische cultuur, met name van de literatuur. Het was de tijd waarin de hiërogliefen een standaardvorm kregen en de literaire werken ‘klassiek’ werden: een voorbeeld voor latere tijden. Aan het einde van het Middenrijk brokkelde het gezag van de koningen af en ging de eenheid weer verloren. De veroveringstochten hielden op en er werd minder ge bouwd. Dit betekende het begin van de ‘tweede tussen periode’ (ca. 1800-1550). In deze periode kreeg Egypte te maken met buitenlandse overheersers, de Hyksos . Zij kwamen waarschijnlijk uit de Levant en vestigden zich in de Nijldelta. Zij wisten daar de macht over te nemen en eigen dynastieën te stichten. Andere gouwvorsten moesten de opperheerschappij van de Hyksosdynastie erkennen.

bevloeid gebied

Kaart 3.1 Het oude Egypte in 3000-525 v.Chr.

32