L. de Blois & R.J. van der Spek - Een kennismaking met de oude wereld

Deel I  •  Het oude Nabije Oosten

beschaving zich over geheel West-Azië en heeft zij haar stempel gedrukt op de cultuurgeschiedenis van dit gebied. Deze verspreiding van de Sumerische cultuur kwam niet tot stand door mi litaire expansie. De Sumeriërs leefden in stadstaten in zuidelijk Irak. In deze stadstaten stond aanvankelijk de tempel centraal, onder leiding van een pries ter-vorst. Langzamerhand ontstond een tweedeling: een wereldlijk leider, van wie een belangrijke taak de aanvoering van het leger was, opereerde naast een aparte hogepriester. Zo ontstonden het koningschap en naast de tempel het pa leis met een eigen ambtenarenapparaat, grondbezit en werkplaatsen. Nu en dan slaagde de koning van een stad erin enkele andere steden te onderwerpen. Voor de Sumeriërs van later tijd was het koningschap een vanzelfsprekende zaak en in den beginne uit de hemel op aarde neergedaald. Paleis en tempel bleven drieduizend jaar lang de belangrijkste organisaties, die zich voortdurend met elkaar bemoeiden − in negatieve en positieve zin. Enerzijds waren er conflicten over landbezit en autonomie van de tempels, an derzijds presenteerden de koningen zich graag als vertegenwoordigers van de goden en bouwers van tempels. De Akkadiërs danken hun naam aan de stad Akkad. Deze stad werd rond 2300 v.Chr. het centrum van een ‘wereldrijk’. Koning Sargon de Grote was de stichter van het rijk, dat geheel Mesopotamië omvatte en zich uitstrekte tot in Klein Azië (zie kaart 2.1).

Het rijk Akkad Het rijk van de derde dynastie van Ur

Kaart 2.1 Het oude Nabije Oosten in het derde millennium v.Chr.

28