Mechtild Höing • Janine Janssen • Anne Boer • Malou Liebregts - Bespreekbaar maken van seksualiteit en intimiteit

1 ƒ De seksuele levensloop

‘Ik ben al een paar keer naar bed geweest met mijn nieuwe vriendin, zonder condoom. Hoe begin ik nu nog over voorbehoedmiddelen?’ ‘Sinds een paar weken heb ik geen ochtenderectie meer. Is er lichamelijk iets mis met mij?’ Sasha is praktijkondersteuner in een huisartsenpraktijk, en doet ook spreekuren voor mensen met een chronische ziekte (diabetes, COPD, astma en hart- en vaatziekten) en voor ouderen. Ze krijgt de laatste tijd vragen als: ‘Door mijn ziekte kan ik geen orgasme meer krijgen. Is mijn seksleven nu voorbij?’ ‘Mijn vrouw zit in een zorginstelling. Hoe vertellen we het personeel dat we soms behoefte hebben aan privacy?’

1.1

Inleiding

Seksualiteit en seksuele ontwikkeling zijn onlosmakelijk verbonden met een mensen leven, van de bevruchting tot het eind van iemands leven. Dat maakt dat elke profes sional, of deze nu werkt met kinderen, jongeren, volwassenen of ouderen, hiermee te maken kan krijgen. Zoals uit de casusbeschrijvingen hiervoor blijkt, brengt iedere leeftijdsfase weer andere vragen met zich mee. Dat professionals aandacht besteden aan seksualiteit is daarom gedurende de hele levensloop legitiem. Goed inzicht in de seksuele levensloop biedt aanknopingspunten voor adequate ondersteuning van sek sualiteit en maakt dat onnodige zorgen of problemen weggenomen kunnen worden. Deze kennis kan professionals helpen bij het ter sprake brengen van seksualiteit, het reageren op vragen op dit gebied en het signaleren van veelvoorkomende problema tiek in de verschillende levensfasen. In dit hoofdstuk wordt de seksuele ontwikke ling in de verschillende levensfasen besproken. Vervolgens wordt ingegaan op vragen waarmee professionals tijdens het werken met cliënten in verschillende levensfasen te maken kunnen krijgen. Daarna worden de beleidsmatige en juridische kaders toe gelicht.

1.2

Uitgangspunten van het levensloopperspectief

Een leven lang seksuele ontwikkeling Binnen het levensloopperspectief wordt ontwikkeling gedefinieerd als elke aanpas sing aan verandering, zowel in positieve zin (groei) als in negatieve zin (verlies). Een leven lang passen mensen zich op seksueel vlak aan nieuwe situaties aan en maken zij hierin nieuwe keuzes. Het lichaam verandert, kennis en ervaring nemen toe, relaties

28