Harry Paus, Adri van den Brand e.a. - Portaal

1 Taalonderwijs

cultuur overdracht

functionele taalvaardigheden

accent op vorm

taal als doel

taalonderwijs

accent op inhoud

taal als middel

aanpak in deelvaardigheden

holistische aanpak

Figuur 1.3 Verschillende aanpakken van taalonderwijs

In de praktijk van de meeste scholen zien we alle besproken vormen terug: soms gaat het in de opdracht voor de leerlingen vooral om cultuuroverdracht en in an dere gevallen gaat het met name om de functionele taalvaardigheden. Soms ligt het accent op de vorm, bijvoorbeeld bij bepaalde aspecten van het aanvankelijk lezen, en soms op de inhoud, bijvoorbeeld bij stelopdrachten waarin leerlingen gevoelens verwoorden. Soms wordt gekozen voor oefeningen in deelvaardigheden, bijvoor beeld bij spellingoefeningen, en soms is er sprake van een holistische aanpak, bij voorbeeld als het gaat om de uitwerking van een thema. Dat de verschillende beschreven aanpakken op veel scholen zichtbaar zijn in de praktijk van het taalonderwijs is veelal niet het gevolg van expliciet beleid, maar van het feit dat scholen zich laten leiden door de gehanteerde taal- en leesmetho den. Daarin zijn verschillende soorten opdrachten verwerkt, zodat alle verschillen de aanpakken aan bod komen. Vaak zijn leerkrachten zich niet bewust van de keuzes die zij zelf maken, en even min van de keuzes die voor de gehanteerde methoden zijn gemaakt. Zouden ze dat wel zijn, dan zou het ook makkelijker worden om te praten over het taalonderwijs en over de accenten die de school daarbij wil leggen. En dat is belangrijk, want als je weet wat je wilt en waarom je dat wilt, kun je een betere keus maken en die keus ook verantwoorden. Als je weet aan welk doel je werkt, kun je er ook voor kiezen om delen uit de methode over te slaan en andere, betekenisvollere activiteiten te doen. Teamgesprekken over uitgangspunten en inhouden vergroten de inhoudelij ke deskundigheid van het team, en dat komt weer ten goede aan de inhoudelijke kwaliteit van het onderwijs.

46