Harry Paus, Adri van den Brand e.a. - Portaal

1.6 Uitgangspunten

leerd hebben, gaan toepassen bij andere vakken. De vraag óf leerlingen dat doen, komt bij taal nu even niet aan de orde.

Hajib is het niet met Monique eens. Hij ziet dat leerlingen niet zomaar uit zichzelf bij andere vakken toepassen wat ze bij een taaloefening hebben geleerd. Hij beschouwt taal ook niet als een grote hoeveelheid deelvaardigheden en wil daarom het geheel in ogenschouw blijven nemen. Je kúnt niet apart allerlei deelvaardigheden gaan oe fenen en dan geloven dat leerlingen ze vanzelf wel tot een geheel integreren. ‘Ik heb geen autorijden geleerd door eerst tienmaal de richtingaanwijzer voor rechtsaf aan te zetten, dan tienmaal voor linksaf en daarna driemaal achter elkaar de contactsleutel om te draaien,’ zegt Hajib. Daarom moet je als leerkracht ook taal niet opsplitsen in allerlei deelvaardigheden, maar zo veel mogelijk laten oefenen in natuurlijke situaties. Als de klas van Hajib op schoolreis gaat, heeft hij daarover een gesprek met de leer lingen en stellen ze samen een lijstje op van activiteiten die gedaan moeten worden om de schoolreis te laten slagen: er moet een brief geschreven naar de ouders om te vragen of ze mee willen om te helpen; er moet informatie komen over het bos waar ze naartoe gaan, zodat kan worden nagegaan of het mogelijk is om een speurtocht te houden enzovoort. De klas wordt verdeeld in groepen, die elk een van deze taken krijgen toebedeeld. Bij de groep die een brief moet schrijven, herhaalt Hajib de in structie die hij eerder gegeven heeft bij het schrijven van een brief. Anneke is taalcoördinator en groepsleerkracht van groep 7. Zij vindt het tot haar taak behoren om de verschillende visies die er zijn op taalonderwijs duidelijk te maken voor haarzelf en haar collega’s. Als je weet vanuit welke gedachten er wordt gewerkt, is het gemakkelijker om over de activiteiten te praten, vindt ze. Zelf is ze gefascineerd door de functie van taal bij het denken: dat je door middel van taal iets kun leren, bijvoorbeeld dat leerlingen door te schrijven over de sluizen in het kanaal vlak bij de school inzicht krijgen in het systeem van waterbeheer; en dat ze door over die inhoud te schrijven, ook weer beter leren schrijven over andere onderwerpen. Uitnodiging 1.9  Een leerkracht met visie Op de website vind je een ‘visietool’. Hiermee kun je de visies van Anjo, Gerard, Monique, Hajib en Anneke typeren. In grote lijnen zien we in deze voorbeelden de volgende tegenstelling: de ene leer kracht is sterk gericht op de vorm van taal, de andere op de inhoud van taal. Wie op de vorm is gericht, zorgt dat leerlingen weinig fouten maken in hun taalgebruik. Een goede spelling is erg belangrijk. Vaak laat de leerkracht oefeningen maken om onderdelen goed in te prenten − onderwijs in deelvaardigheden dus. De leerkracht die de inhoud het belangrijkst vindt, geeft zijn leerlingen andere feedback dan zijn collega die zich vooral bezighoudt met de vorm.

45