Herman Veenker, Henderien Steenbeek, Marijn van Dijk en Paul van Geert - Talentgerichte ontwikkeling op de basisschool

3.5 De talentdriehoek

verliezen, maar anderzijds kan dit ook weer leiden tot een groter doorzettingsver- mogen. Je kunt je dan voorstellen dat dit kind de opwaartse spiraal niet weet te realiseren met de ouders, maar misschien wel met de leerkracht in de klas. Zoals gezegd, de factoren versterken en verzwakken elkaar in de vorm van een netwerk van invloeden. Talent is daarom een kwestie van een opwaartse spiraal, die door veel elkaar beïnvloedende factoren wordt gedreven. Die factoren zorgen er ook voor dat de opwaartse spiraal stopt of verandert in een neerwaartse. De concrete vraag is nu: hoe kunnen we in de praktijk de opwaartse spiraal meer en betere kansen geven en duurzaam maken? Voor het begrijpen van de interacties die de ontwikkeling van leerprocessen be- ïnvloeden wordt in dit boek het model van de talentdriehoek gebruikt. Deze staat afgebeeld in figuur 3.5. De talentdriehoek is eigenlijk de basisvorm van een net- werk van invloeden zoals eerder beschreven. Het is de meest eenvoudige weer- gave van dat netwerk, teruggebracht tot drie hoofdcomponenten. Hierbij oefent elke hoofdcomponent invloed uit op elke andere. Talent zit niet ‘in’ een leerling, leerkracht of taak, maar ontstaat ter plekke in een dynamische interactie tussen de drie aspecten. Er is dus sprake van pijlen die beide richtingen uit wijzen. Deze talentdriehoek is gebaseerd op de klassieke ‘didactische driehoek’ van de negen- tiende-eeuwse filosoof en pedagoog Johann Herbart (Herbart, 1835) die vaak wordt gebruikt om de onderwijsleersituatie te beschrijven (bijvoorbeeld Geel- hoed & Vieijra, 2014). Binnen het TalentenKrachtproject werd deze specifiek toe- gepast op de wetenschap- en techniekles.

3.5 De talentdriehoek

leerling

beïnvloedt

beïnvloedt

beïnvloedt

leerkracht

taak

Figuur 3.6 De talentdriehoek

Figuur 3.5 laat zien dat alle drie componenten elkaar beïnvloeden. De leerkracht beïnvloedt de leerling door bijvoorbeeld vragen te stellen of informatie te geven. De leerling beïnvloedt de leerkracht in de wijze waarop hij vragen stelt of reageert.

73