Francisca Jungslager en Wilma Maljaars - Kritisch denken & schrijven

Inleiding

Een wetenschappelijke tekst – of je dat nu een scriptie, werkstuk, paper, nota of onderzoeksverslag noemt – kan overal over gaan: over de vrijheid van me ningsuiting, het taalgebruik van politici of een videoclip van Beyoncé. Het zijn allemaal onderwerpen die je aan de borreltafel, in de trein of op Facebook zou kunnen aansnijden, maar ook thema’s die tot wetenschappelijk onderzoek kun nen leiden: bijvoorbeeld naar het belang van de vrijheid van meningsuiting, de metafoor als middel om mensen te misleiden of de vraag of Beyoncé te zien is als het boegbeeld van een nieuwe feministische golf. Het doel van dergelijk onderzoek is inzicht krijgen in de werkelijkheid. Van dat onderzoek doe je verslag in een wetenschappelijke tekst. De ene op leiding noemt zo’n tekst een scriptie of werkstuk, een andere hanteert moge lijk een term als paper of nota. Om begripsverwarring te voorkomen wordt in dit boek veelal gesproken over ‘een wetenschappelijke tekst’ . In een dergelijke tekst geef je antwoord op je onderzoeksvraag op basis van systematisch en controleerbaar uitgevoerd onderzoek. Systematisch, omdat er anders gemakkelijk andere verklaringen voor de resultaten van het onderzoek kunnen binnensluipen. Controleerbaar, omdat het voor je lezers duidelijk moet zijn op welke wetenschappelijke bronnen jij je uitspraken ba seert. Je mag geen informatie gebruiken waarvan je alleen vermoedt dat die waar is of waarvan je vindt dat die waar zou moeten zijn. Als beginnend wetenschapper start je in de regel met literatuuronder zoek: je leert publicaties kritisch te lezen en met elkaar te vergelijken en je leert vragen te stellen. Je gaat zo op zoek naar een wetenschappelijk probleem door je af te vragen op welke punten bepaalde theorieën verschillen. Welk as pect blijft in die publicatie onderbelicht? Is een visie wel goed onderbouwd? Bij elk wetenschappelijk onderzoek staan vragen centraal die nog niet eer der beantwoord zijn. De uitkomst zal dus iets toevoegen of veranderen aan wat al bekend is over de werkelijkheid, om zo tot groei van kennis te komen. Aan die groei ontleent het onderzoek zijn relevantie. Iedere wetenschapper dient de uitkomsten van zijn onderzoek dan ook te onderbouwen: zijn doel is immers zijn lezers te overtuigen van de aanvaardbaarheid van het antwoord op zijn onderzoeksvraag. Een wetenschappelijke tekst moet duidelijk maken dat je dat onderzoek systematisch hebt uitgevoerd en dat je je hebt gebaseerd op controleerbare in formatie. Die tekst moet blijk geven van een academische wijze van denken en

11