Jan Pieter van Oudenhoven en Hanneke Grutterink - Vaardigheden voor het samenwerken in teams

Inleiding

1

Teams

Teams zijn in de laatste decennia de bouwstenen van organisaties geworden (Ilgen, Hollenbeck, Johnson & Jundt, 2005). Deze ontwikkeling heeft ver- schillende oorzaken. Een daarvan is de steeds heviger wordende concurren- tie tussen organisaties door de toenemende internationalisering, de opkomst van internetverkoop en, de laatste jaren, een verminderd consumptie- en investeringsklimaat. Door teams te vormen rondom specifieke klantengroe- pen, diensten of producten verwachten organisaties sneller in te kunnen spe- len op de wensen van hun klanten en scherper te kunnen concurreren. Een tweede oorzaak van de toename van het aantal teams is de steeds complexere inhoud van werk. Alle benodigde kennis is niet vaak meer in één persoon te vinden. Onder het mom van ‘twee weten meer dan één’ worden medewerkers daarom in teams bijeengezet met als doel ingewikkelde opdrachten en pro- jecten gezamenlijk tot een goed einde te brengen. Teams zijn inmiddels doorgedrongen tot vrijwel alle soorten organisaties en tot op alle niveaus. Zo ontwikkelen R&D-teams in de olie-industrie nieu- we technologie om efficiënter en op een minder milieubelastende wijze olie te winnen. In de voedselindustrie vinden we operationele werkteams die pro- ductielijnen voor het bottelen van frisdrank draaiende houden. Ook in semi- publieke sectoren als het onderwijs wordt al geruime tijd en steeds meer in teams gewerkt. In de welzijns- en zorgsector is kennis over teams extra belangrijk. In deze sector zijn teams – afhankelijk van het probleem – vaak samengesteld uit vertegenwoordigers van verschillende disciplines die ieder hun eigen com- petenties en bijbehorende verantwoordelijkheden hebben zonder dat er al- tijd een duidelijke onderlinge gezagsstructuur is. Zo is juridisch vastgelegd dat bepaalde handelingen alleen door een arts uitgevoerd mogen worden. Een tweede aspect waardoor samenwerking in deze sector een extra uitda- ging vormt, is dat teamleden vaak ook nog eens uit verschillende organisaties komen in tegenstelling tot teams met leden uit één organisatie, waarin alle betrokkenen verenigd zijn door dezelfde bedrijfsdoelstellingen. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de interdisciplinaire zorgteams uit de ggz die kunnen bestaan uit psychiaters, artsen, psychologen, psychiatrisch verpleegkundigen en vaktherapeuten (bijvoorbeeld creatieve therapie) om een zo compleet mo- gelijk beeld te krijgen van een patiënt en een behandeling daarop af te stem- men. Kortom, het werken in teams is alomtegenwoordig en belangrijk voor

11