Taal een zaak van alle vakken - Wim van Beek en Marianne Verhallen

1 Taal- en zaakvakonderwijs:

winst boeken aan twee kanten

• We beginnen bij de rol van taal op school (par. 1.1). • Daarna richten we de aandacht op taalontwikkeling en kennisverwer ving (par. 1.2). • We kijken naar het leer aspect: hoe leren kinderen taal op school en hoe leren ze de zaakvakinhouden?We zullen zien dat de leerkracht hier demeest bepalende factor is (par. 1.3). • Nadat we het leren in de zaakvakken nader hebben bekeken, bren genwe alle lijnen samen (par. 1.4). • We bespreken de rol van de leerkracht bij het realiseren van geïnte greerd taal-zaakvakonderwijs (par. 1.5), zodat een min-min-situatie omslaat in eenwin-win-situatie (par. 1.6). In de klas klinkt de hele dag door taal. Op school zijn leerkrachten en leerlingen doorlopend bezigmet praten, luisteren, lezen of schrijven. Taal ismeer dan alleen een vakophet rooster; taal speelt een rol in alle vakken. Of het nu gaat om biologie, geschiedenis, aardrijkskunde of rekenen, in alle lessen doenwe een groot beroep op de taalvaardigheid van leerlingen. Kinderen die teweinig taalbagage hebben, zullenmin der goed kunnenmeedraaien in de les. Dat merken we in de onder bouwbijvoorbeeldbij lezenvanprentenboeken, dekring- enonderwijs leergesprekken, of het werken in de hoeken. In de middenbouw zien we dat bijvoorbeeld bij het leren lezen en het bespreken van de reken opgaven. Indebovenbouw ervarenwedat als dekinderen een zaakvak Indit hoofdstuk besprekenwe de rol van taal in de klas.Wemaken duidelijk dat je taal- enzaakvakonderwijs niet los van elkaar kanzien; taal is niet een opzichzelfstaand vak. Je leert taal op school, maar je hebt die taal tegelijker tijdnodig om op school te kunnen leren.Deze dubbele rol van taal heeft twee kanten.Denegatieve kant is: als kinderenproblemenhebbenmet taal, zullen zeminder goedmeekomen in andere vakken en ze leren daar dan ook weer minder taal bij. Maar we kijken liever naar de positieve kant: als kinderen voldoende taalvaardig zijn, zullen ze goed kunnen presteren in de andere vakken en daar veel nieuwe taal bijleren. In dit eerste hoofdstuk zullen we beide kanten belichten. 1.1 Taal op school