Arie Wilschut, Dick van Straaten en Marcel van Riessen - Geschiedenisdidactiek

1 De betekenis van geschiedenisonderwijs

Klas 2b had het Yvon niet gemakkelijk gemaakt, die vrijdag. Naar aanleiding van gemopper over het opgegeven huiswerk waren de notoire raddraaiers begonnen te roepen: ‘Waarom moeten we dit allemaal eigenlijk leren? Wat heb je eraan om zoveel ouwe koeien uit de sloot te halen?’ Anderen kregen toen ook de smaak te pakken. ‘Geschiedenis is maar een stom vak,’ riepen ze. ‘Dooie mensen, ouwe dingen… wat heb je daar nou aan? Heb je dat later nodig voor je werk?’ Yvon vroeg zich wel af of ze het meenden. Diezelfde leerlingen stelden haar soms de meest geïnteresseerde en de slimste vragen. Maar nu zat ze er toch maar mee. Wat moest ze zeggen? Zelf had ze destijds voor de studie gekozen omdat ze geschiedenis gewoon een mooi vak vond, spannend, interessant. ‘Mijn vak is mijn hobby,’ zei ze altijd. ‘Ik wil op mijn leerlingen de liefde voor het vak overdragen.’ Maar ergens knaagde daarbij soms toch het gevoel dat dit geen erg overtuigend argument was om een schoolvak op het rooster te zet ten. Kon je het maken om leerlingen, zelfs op straffe van het halen van onvoldoendes, bezig te houden met jouw hobby? Dan was het toch heel wat serieuzer om te zeggen: ‘Je hebt geschiedenis nodig om het heden te begrijpen.’ Heel overtuigend klonk dat volgens haar ook niet altijd. Werd het vak eigenlijk echt ge bruikt ommeer te leren over de wereld van vandaag? Had je daarvoor farao’s en piramiden nodig? De vraag was inderdaad op welke manier geschiedenis voor de leerlingen betekenis kon hebben. Dit hoofdstuk geeft antwoord op de volgende vragen. ■ Wat zijn de kenmerken van historisch denken? ■ Waarom komt historisch denken niet spontaan zonder onderwijs tot stand? ■ Hoe onderscheidt historisch denken zich van de denkwijze van andere vakken die zich bezighouden met de menselijke samenleving? ■ Waarom is historisch denken belangrijk voor een open en democratische samenleving? ■ Welke functies kan geschiedenis hebben? ■ Wat wordt bedoeld met de ‘basisinzichten’ voor zinvol geschiedenisonderwijs? ■ Hoe kan ik basisinzichten voor mijn leerlingen formuleren?

19