Stella Linn en Arie Molendijk - Vertalen uit het Frans

Inleiding

brontekst, of is het beter voor het nieuwe publiek een andere toon aan te slaan? Valt de structuur te handhaven, of ligt het voor de hand (met name bij zakelijk-informatie ve teksten) deze wat te stroomlijnen, bijvoorbeeld door redundantie weg te werken? Kun je eventuele fouten direct corrigeren, of hebben ze een bepaalde functie die je zou moeten handhaven? Wat de functie van de vertaling zal zijn is in een onderwijssituatie meestal wel duide lijk, maar daarbuiten geldt dat niet altijd. Ook dan komt het geregeld voor dat verta lers in geval van twijfel of problemen met de opdrachtgever overleggen. 5 Vertaal de tekst met behulp van de bij 2.1 genoemde hulpmiddelen. Denk ook aan al dan niet elektronische bronnen met betrekking tot het Nederlands, zoals de grote Van Dale, de Algemene Nederlandse Spraakkunst , een recente editie van het Groene Boekje (officieel Woordenlijst der Nederlandse taal ) of de witte spelling, een synonie menwoordenboek en de Schrijfwijzer . Heel belangrijk voor het vertalen van specialis tische teksten zijn parallelteksten: teksten in je moedertaal over hetzelfde onderwerp en van een vergelijkbaar niveau als de brontekst. Meestal kun je via zoekmachines als Google aan voldoende materiaal komen. Zorg echter dat je niet omkomt in de hits, een paar relevante teksten zijn meestal voldoende. Internet is ook handig om te verifiëren welke termen of woordcombinaties in een taalgebied het meest gangbaar zijn (let ook hier op potentiële verschillen tussen Nederland en België). Is de tekst erg specialistisch, neem dan eventueel contact op met iemand die op het betreffende vakgebied werkzaam is of dit studeert en je in de materie wegwijs kan maken; dit is iets wat ook beroepsvertalers vaak doen. 6 Leg de vertaling als het mogelijk is een poosje weg en neem die daarna zonder de brontekst erbij nog een keer zorgvuldig door. Het kan ook prettig zijn om je tekst hardop te lezen. Is het Nederlands adequaat en doet het niet vertaald aan? Is het taalgebruik toegespitst op de doelgroep (en niet te populair of juist te plechtig)? Let speciaal op spelfouten, die op kritische lezers een bijzonder slechte indruk maken. Controleer met het origineel erbij ook of je geen woorden of zinnen over het hoofd hebt gezien en of elementen buiten de lopende tekst als cijfers en bijschriften e.d. kloppen. Is te verwachten dat je vertaling de beoogde functie kan vervullen? Heb je voldoende rekening gehouden met cultuurverschillen en eventuele lacunes in kennis bij je nieuwe doelgroep? Als je de gelegenheid hebt: het is altijd zinvol om een ander met een frisse blik naar je eigen vertaling te laten kijken, bij voorkeur iemand die ken nis heeft van het vakgebied dan wel het thema van de tekst. Afhankelijk van de tijd die je over hebt, kun je inhoudelijk en stilistisch nog aan je vertaling schaven voor je deze inlevert. Bij vertaalbureaus en uitgeverijen worden ingeleverde vertalingen vaak nog bekeken door een corrector, redacteur of persklaarmaker, die controleren of de vertaler niets vergeten is en of er geen (spel)fouten in de tekst staan. Indien nodig wordt de tekst daar in het gewenste format gezet en verder verwerkt.

29