Seksueel-gezond-Paulien-van-Haastrecht

1.1  Thema’s van seksualiteit

het meest voorkomen onder de 25 jaar. In beide groepen is dit 21% (De Graaf, 2017). Ook als er sprake is van (chronische) ziekte of beperking is er geregeld sprake van problemen met seksualiteit of het seksueel functi oneren. Behandeling of ziekte kan een negatief effect hebben op zowel het biologische, het psychologische als het sociale aspect van seks. • Soa’s en hiv Er zijn tientallen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), waarvan chlamydia de meest voorkomende is. Soa’s kunnen leiden tot allerlei symp tomen en kunnen ernstige gevolgen hebben voor de seksuele gezondheid. Veel tijd en aandacht wordt ingezet op de preventie van soa’s en hiv (RIVM, z.d.-b). Dat gebeurt door voorlichtingscampagnes en ook door middel van de seksuele voorlichtingsprogramma’s die op scholen worden uitgevoerd. • (On)gewenste zwangerschap en zwangerschapsafbreking Het voorkomen van een zwangerschap door goede, passende anticoncep tie te gebruiken is van oudsher de boodschap die in seksuele voorlichting wordt verkondigd. Vlak na het beschikbaar komen van de orale anticon ceptiepil heeft het gebruik hiervan een grote vlucht genomen. Dit werd ook gestimuleerd door de huisartsen, die de pil veelvuldig voorschreven. Inmiddels zijn er meer middelen op de markt gekomen en is het dus mak kelijker om een passend anticonceptiemiddel te kiezen. Dat neemt echter niet weg dat er in Nederland nog altijd ongeplande zwangerschappen ont staan. Ongeveer één op de vijf vrouwen in Nederland is ooit onbedoeld zwanger geweest; ongeveer twee derde zegt dat het een ongewenste zwan gerschap betrof (Goenee et al., 2014). Dit gebeurt vaker bij vrouwen die in een kwetsbare positie verkeren. • De seksuele levensloop Mensen ontwikkelen zich een leven lang op het gebied van seksualiteit. Ze doen dit grosso modo volgens dezelfde stappen als beschreven in de seksuele leeflijn . Het is belangrijk dat je als professional kennis hebt van de te verwachten seksuele ontwikkeling en de bandbreedte van wat als ‘normaal’ of gezond aangemerkt kan worden. Op basis daarvan kan er een goede beoordeling gemaakt worden van wat er eventueel nodig is aan zorg en begeleiding. Zo voorkom je dat bepaald gedrag beoordeeld wordt als problematisch, terwijl dat voor een bepaalde leeftijd juist heel passend ge drag is. Denk bijvoorbeeld aan kinderen die doktertje spelen, of ouderen in een verzorgingstehuis die seksueel actief zijn. Het kan ook gebeuren dat je problematische seksuele ontwikkelingen over het hoofd ziet omdat je

27