Sebastiaan Dönszelmann e.a. - Handboek vreemdetalendidactiek

1 • Theorie en praktijk

wust bekwame fase: een comfortabele fase waarin niet meer telkens hoeft te worden nagedacht en waarna nieuwe leerprocessen kunnen worden ingezet (figuur 1.2).

3

4

Bewust bekwaam

Onbewust bekwaam

Bewust onbekwaam

Onbewust onbekwaam

2

1

Figuur 1.2 Vier competentiestadia (Burch, 1976; zoals beschreven in Peel & Nolan, 2015)

De comfortabele onbewust bekwame fase waarin ervaren docenten routineus on- derwijs bedrijven zonder telkens te hoeven nadenken over het handelen lijkt aan- trekkelijk, maar is weinig ontwikkelingsgericht. Deze docenten zeggen dingen als ‘Zo werkt het nu eenmaal in klas 2’, ‘Ik zeg altijd tegen de leerlingen: …’ en ze beroe- pen zich geregeld op oude theorieën of overtuigingen. Bewustere docenten bouwen daarentegen heus routines op, maar staan altijd met één voet aan de linkerkant van de verticale lijn. Zij kunnen hun gedrag onderbouwen en bekennen dat er altijd weer iets nieuws te leren valt. Zij kijken van een klein afstandje naar hun praktijk, zien dat hun ervaring bestaat naast allerlei andere ervaringen en dat deze ervaringen beïnvloedbaar zijn als je aan de juiste didactische knoppen draait. Daarom zijn zij bereid nieuwe leerprocessen te beleven waarin ook zij weer van bewust onbekwaam (fase 2) naar bewust bekwaam klimmen (fase 3). Het is goed mogelijk dat Esmées begeleider zo’n bewuste professional is. De bege- leider van Nigel is vermoedelijk eerder een onbewust bekwame docent. En Nigel? Hij bevindt zich in een cruciale fase. Zal hij uit loyaliteit de traditionele werkwijzen van zijn collega’s overnemen (curricular heritage), zelfs al weerspreekt dit zijn eigen on- derwijskundige ideeën en de didactische kennis waarover hij leert? Of zal hij zijn on- derwijskundige idealen en theoretische kennis uit de didactiekcolleges verdedigen?

1.2.2 Eisen aan docenten, aan jou, aan …

Als docent (al dan niet in opleiding) ben je, in tegenstelling tot je leerlingen, volwas- sen en bovendien potentieel expert op het gebied van leren. Het is van groot belang

46