Sebastiaan Dönszelmann e.a. - Handboek vreemdetalendidactiek

1 • Theorie en praktijk

1.1.2 Een leerlandschap en een denkmodus

Om je goed te kunnen ontwikkelen binnen je beroep zijn, onder andere, ruim vol- doende tijd, een veilige en rustige ruimte en een stimulerende sfeer dus van groot belang. Onderwijskundigen Ruijters en Simons (2006) gaan nog een stapje verder. Hun leerlandschap van organisaties beschrijft hoe leren in een organisatie idealiter plaatsvindt. Leren kan, zo stellen zij, grofweg in drie domeinen plaatsvinden, op drie eilanden : in de praktijk, in onderzoek en tijdens creatieve ontwikkelprocessen. De auteurs plaatsen hier wel de kanttekening bij dat er weinig effectief geleerd wordt zolang dat slechts op een van deze drie eilanden gebeurt, zonder koppeling tussen de eilanden (bruggen) of gemeenschappelijke werkplaatsen (polders) waar praktijk, onderzoek en creatie hand in hand gaan (figuur 1.1). Vertaald naar de schoolcontext betekent dit de volgende veelvoorkomende situatie: docenten leren vooral allerlei zaken in hun lespraktijk, getoetst aan eigen ervaringen en lespraktijk; op enige af- stand vindt wel onderzoek naar het leren plaats, bijvoorbeeld op universiteiten en geregeld in samenwerking met kleine groepen docenten; terwijl leergangauteurs, pedagogen en maatschappelijke organisaties het ontwerpen van materiaal of projec- ten merendeels voor hun rekening nemen. Er is vaak weinig communicatie tussen de eilanden, en bij de scholing van docenten gaat het vaak om korte, geïsoleerde interventies: een dag op de hei, een studiedag op school, een cursus op een instituut, liefst met een minimum aan lesuitval. Onderwijsorganisaties waarbinnen daaren- tegen werkelijk wordt geleerd en ontwikkeld, kenmerken zich doordat er onder- wijsonderzoekers met docenten en curriculumontwikkelaars meelopen, docenten er bijdragen aan onderzoek en curriculum, en er creatieve ontwikkelaars samenwer- ken met onderzoekers en docenten.

Expliciteren

Ondernemen

Onderzoeken

Actieonderzoek

Pioneren

Transformeren

Praktiseren

Creëren

Cocreatie

Innoveren

Figuur 1.1

Het leerlandschap van organisaties (Ruijters & Simons, 2006)

42