Sebastiaan Dönszelmann e.a. - Handboek vreemdetalendidactiek

DEEL 1  Vertrekpunten

Inleiding Sebastiaan Dönszelmann

Ga je op reis, dan heb je altijd een vertrekpunt. Daarvandaan plan je de tocht, be- reid je zaken voor en pak je benodigde bagage in. Dit handboek spreekt ook van vertrekpunten. Dat zijn goed onderbouwde inzichten die je houvast geven bij het ontwerpen en uitvoeren van je onderwijs: vakdidactische basisuitrusting die in de koffer van elke vreemdetalendocent moet zitten. In hoofdstuk 1 ( Theorie en praktijk ) bespreken we om te beginnen hoe je ervoor kunt zorgen dat de inzichten uit dit boek optimaal in jouw onderwijs terechtkomen en we belichten de dynamiek die dit proces in de weg kan staan. Het tweede vertrekpunt dat aan de orde komt, is Evalueren om te leren (hoofdstuk 2). Staan we dan meteen al stil bij het eindstadium, evalueren ? Ja en nee. In de inleiding van dit boek kwam de term constructive alignment al naar voren: de samenhang tussen leerdoelen, leerac- tiviteiten en evaluatie. Hoofdstuk 2 bouwt voort op dit principe en tekent, denkend vanuit einddoelen, een heldere lijn tussen alle onderdelen van je onderwijs. De vertrekpunten die in de zes volgende hoofdstukken aan bod komen, zul- len veel docenten bekend voorkomen: ze houden direct verband met je dagelijkse onderwijspraktijk. Doeltaal-Leertaal (hoofdstuk 3) beschrijft wat ervoor nodig is om de doeltaal niet slechts als communicatiemiddel te gebruiken, maar als effectief leermiddel. Omdat taalleren spannend kan zijn, is het extra belangrijk om bij het onderwerp motivatie stil te staan, wat dan ook het vertrekpunt is dat hoofdstuk 4 belicht. Hoofdstuk 5 Leermiddelen bespreekt heel concreet de ontwikkeling, keuze en functie van leermiddelen in het vreemdetalenonderwijs. Differentiatie (hoofd- stuk 6) geeft uitleg over en handreikingen voor differentiëren en taakgericht werken in de vreemdetalenles. ICT (hoofdstuk 7) bouwt voort op de eerdere hoofdstukken en schetst hoe digitale middelen samengaan met communicatief, motiverend, diffe- rentiërend en taakgericht vreemdetalenonderwijs, en geeft bovendien het principe ‘interculturele competentie’ alvast een plek. Internationalisering (hoofdstuk 8) werkt dat principe verder uit in internationaliseringsactiviteiten voor de vreemdetalenles. Hoofdstukken 9 en 10 beschrijven ten slotte enkele contextafhankelijke vertrekpun- ten van de reis. Ze staan enigszins boven het vak en hangen samenmet onderwijsbeleid. Hoofdstuk 9 over dyslexie laat, met handvatten en achtergronden, zien hoe we leerlin- gen kunnen benaderen voor wie taalleren geen vanzelfsprekendheid is. Hoofdstuk 10 Taalbeleid, CLIL en tweetalig onderwijs bespreekt het belang en de kenmerken van goed taalbeleid, en de mogelijkheden voor vakoverstijgend vreemdetalenonderwijs.

Vertrekpunten dus. En dan is het nu tijd … om te vertrekken. A vos marques, prepa- rados … listos, auf die Plätze – Go!

37