Inkijkexemplaar_Onstenk_Geïntegreerd pedagogisch handelen

1.2 ❱ Kwalificatie, socialisatie, persoonswording

‘Hoewel ik soms flink kan worstelen met de mentaliteit van mijn leerlingen, leer ik steeds meer daar doorheen te kijken en de persoon werkelijk te zien. Dat is mooi, van daar uit kun je iets bereiken.’ – Leraar Albeda College Rotter dam (in Klatter, 2015, p. 42)

als persoon, waarbij leerlingen hun keuzes overwegen en verantwoorden, als leerlingen weten wat ze willen, als ze trots resultaten of producten laten zien of als een leerling het opeens snapt. Hoe leraren hier in de praktijk mee omgaan, is een an der verhaal. Er zijn tal van verhalen en boeken waarin beschreven wordt hoe een leraar een leerling ziet en stimuleert, maar er zijn nog meer verhalen over hoe een leraar een leerling niet heeft gezien als subject,

en geprobeerd heeft te disciplineren, normaliseren of discrimineren. De we tenschappelijke literatuur laat zien dat veel leraren niet goed weten hiermee om te gaan. Het blijkt dat ze leerlingen individueel en als groep verschillend behandelen, en dat ze er lang niet altijd in slagen om stimulerende verwach tingen te hebben voor iedere leerling. (Voor)oordelen over leerlingen kunnen gaan om een inschatting van de gevolgen van sociaal-economische achter grond, of het lage opleidingsniveau en/of de etnische achtergrond van de ou ders (Rubie-Davies, 2022). Maar ook racistische of seksistische vooroordelen maken het lastig iedere leerling inderdaad als een gelijkwaardig subject te zien en behandelen. Onderzoek naar kansenongelijkheid laat de gevolgen hiervan zien. Een maatschappelijke omgeving die dergelijke (voor)oordelen deelt, maakt het niet gemakkelijker voor deze leerlingen. Kortom, er is werk aan de winkel. Gelukkig laat diezelfde literatuur ook goede voorbeelden zien, onderkent positieve trends en bevat veel aanwijzingen en tips voor hoe het wel zou kunnen. En die zijn nodig ook. Het is duidelijk dat het vaak lastig is om als leraar goed op die verschillen in te spelen onder condities als grote werkdruk, veel leerlingen in de klas en veel leerstof die dit jaar behandeld moet worden. Daarnaast word je als leerkracht afgerekend op meer of minder meet bare resultaten door de school, inspectie, ouders, leerlingen, jezelf en collega’s. In de klas zitten leerlingen die heel andere prioriteiten hebben (relaties, vriendschap, lol) of met problemen te kampen hebben (thuis, met andere leer lingen in de klas of met zichzelf). Ze kunnen ook straatcultuur met zich mee brengen en meer of minder switchen naar de schoolcultuur (El Hadioui, 2019, 2022). Wat betekent leerplicht (het feit dat ze op school moeten komen) voor hun vrijheid en keuzeruimte? Hoe geef je leerlingen vrijheid als ze geen idee hebben wat ze willen of kunnen kiezen, laat staan dat ze dat kunnen verantwoor den, of als ze in jouw ogen heel verkeerde keuzes maken? Hoe ga je om met je eigen onbegrip van leerlingen uit een andere (sub)cultuur en je eigen (voor)oor delen daarover of omgekeerd, de (voor)oordelen van de leerlingen over jou? Hoe

31