Uitgeverij Coutinho - Hfst 2 Overheidscommunicatie

2.2 • ‘Sterke argumenten overtuigen en leiden tot verandering van houding en gedrag’

gramma er met massamediale ondersteuning (mits die het juiste gedragsmechanisme ac- tiveert) in slaagt de afname van pestsituaties van veertig procent verder op te schroeven. Maar een massamediale campagne is zeker geen vervanging van een persoonlijke of groepsgerichte interventieaanpak. Amerikaans effectonderzoek naar campagnes op het gebied van gezondheidsbevorderend gedrag laat zien dat de effecten gemiddeld vijf pro- cent bedragen als het om standalonecampagnes voor volwassenen gaat. Die effecten ne- men beduidend toe als de massamediale uitingen deel uitmaken van een interventiepak- ket waarvan ook interpersoonlijke communicatie deel uitmaakt. Bron: C, vakblad van Logeion, 2013, nr. 3 ‘Sterke argumenten overtuigen en leiden tot verandering van houding en gedrag’ Overtuiging door argumenten is alleen onder zeer strikte condities kansrijk Een misverstand is dat we gedrag via massamedia kunnen veranderen door te ar- gumenteren. Dat wil zeggen dat we de mensen in de doelgroep confronteren met argumenten waarom zij iets wel of niet zouden moeten doen en verwachten dat zij dat dan ook zullen doen. We zijn toch immers allemaal redelijke mensen die open- staan voor goede argumenten? Daar zit dan ook precies de pijn: we zijn over het al- gemeen wel redelijke mensen, maar we staan het grootste deel van de tijd niet open voor argumenten. Niet omdat we dat niet zouden willen, maar gewoon omdat we ons dat niet kunnen permitteren. De hele dag worden boodschappen op ons afgevuurd. Niet alleen door com- merciële organisaties. Ook collega’s, gezinsleden, nieuwslezers, enzovoort overstel- pen ons met informatie. De verwerking daarvan zou zo veel cognitieve capaciteit van ons vergen, dat we nergens anders meer aan toe zouden komen. We selecteren dus aan de lopende band en zonder dat we het eigenlijk doorheb- ben. Alleen over zaken die werkelijk van belang voor ons zijn – bijvoorbeeld die een risico voor onszelf of onze naasten inhouden – denken we langer en uitgebreider na. Voor velen is dat bijvoorbeeld de beslissing om te gaan trouwen dan wel te gaan scheiden, van baan te veranderen, een dure aanschaf te doen, enzovoort. Het over- grote deel van ons handelen gaat echter min of meer op de automatische piloot. Dat automatische gedrag maakt volgens voorzichtige schattingen 95 procent van ons handelen uit (Baumeister, Bratslavsky, Muraven & Tice, 1998). Eigenlijk speelt overtuiging – het gebruik van argumenten met het doel de at- titude van de doelgroep te veranderen – alleen een belangrijke rol bij gepland ge- drag. Dat wil zeggen: gedrag dat in belangrijke mate, maar niet uitsluitend, tot stand komt door afweging en overweging. In hoofdstuk 5 komt gepland gedrag verder aan de orde.

2.2

31