Daisy van der Wagen-Huijskes en Anouk Schreurs-Hofmeijer - Met recht bericht!

Met recht bericht! Luisteren, in gesprek gaan, spreken en schrijven in juridische beroepsproducten

drs. Daisy van der Wagen-Huijskes & mr. Anouk Schreurs-Hofmeijer

Met recht bericht! Luisteren, in gesprek gaan, spreken en schrijven in juridische beroepsproducten

drs. Daisy van der Wagen-Huijskes mr. Anouk Schreurs-Hofmeijer

bussum2022

www.coutinho.nl/metrechtbericht Je kunt aan de slag met het online studiemateriaal bij dit boek. Dit materiaal bestaat uit links naar uitzendingen en podcasts, de tools uit de Taal Toolbox en uitspraken ten behoeve van de opdrachten.

© 2022 Uitgeverij Coutinho bv Alle rechten voorbehouden.

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, op namen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedin gen te voldoen aan Stichting Reprorecht (www.reprorecht.nl). Voor de readerregeling kan men zich wenden tot Stichting UvO (Uitgeversorganisatie voor Onderwijslicenties, www.stichting-uvo.nl). Voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal in knipselkranten dient men contact op te nemen met Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, www. stichting-pro.nl).

Uitgeverij Coutinho Postbus 333 1400 AH Bussum info@coutinho.nl www.coutinho.nl

Omslag: Merel Brouns, Utrecht

Noot van de uitgever Wij hebben alle moeite gedaan om rechthebbenden van copyright te achterhalen. Personen of instanties die aanspraak maken op bepaalde rechten, wordt vriendelijk verzocht contact op te nemen met de uitgever. Sommige in dit boek genoemde casussen betreffen echte personen en/of instanties. De geciteerde artikelen en arresten/vonnissen zijn waarheidsgetrouw, maar de rest van de casus kan gefingeerde elementen bevatten. Wij hebben alle moeite gedaan om de genoemde personen en instanties hierover te informeren. De personen op de foto’s komen niet in de tekst voor en hebben geen relatie met hetgeen in de tekst wordt beschreven, tenzij het anders vermeld is.

ISBN: 978 90 469 0830 3 NUR: 820

Voorwoord Met recht bericht! is een methode waarmee studenten van verschillende rechtenoplei dingen leren luisteren, in gesprek gaan, spreken en schrijven in de rechtspraktijk. De studenten die ons inspireerden om dit boek te schrijven, zijn geïnteresseerd, slim, snel en praktisch. Zij willen weten wat er van hen verwacht wordt en willen zich de juridi sche problematiek eigen maken aan de hand van reallifecasussen. Daarnaast hebben ze behoefte aan structuur. Met beknopte theorie en tools, opdrachten en dossiers aan de hand van actuele, alledaagse onderwerpen uit de juridische rechtspraktijk willen wij deze studenten laten zien dat een goede mondelinge taalvaardigheid samen met een goede luister- en schrijfvaardigheid bijdraagt aan hun succes. De serie Met recht! bestaat naast Met recht bericht! Luisteren, in gesprek gaan, spreken en schrijven in juridische beroepsproducten uit Met recht begrepen! Oefeningen in tekstbegrip, samenvatten en woordenschat voor juristen , Met recht bedreven! Oefeningen juridische vaardigheden en Met recht bepleit! Leer vaardig beargumenteren en betogen : vier unieke methoden die niet mogen ontbreken in de verschillende rechtenopleidingen. Met recht bericht! kan zowel door de docent Vaardigheden als door de docent Recht gebruikt worden. Wij, Daisy van der Wagen-Huijskes en Anouk Schreurs-Hofmeijer, zijn respectievelijk neerlandica en jurist en hadden dit niet zonder elkaar kunnen doen. Met het beden ken, ontwikkelen en uitwerken haalden we het beste in elkaar naar boven. Onze dank gaat uit naar onze collega's mr. Stefan Beljon, mr. Inge Draisma, drs. Jennie ter Horst-Frerichs, mr. Martijn Hendriks, mr. Daniël de Jong, mr. Gerard van Keeken, dr. Amber Oomen-Delhaye, mr. Diana Seegers-van Eekeren, dr. mr. Peter Smith, drs. Mascha van Vark en drs. Kathelijn de Wit voor hun waardevolle feedback, ideeën en bijdragen. Daarnaast willen we Manon Ham, Marianne Kruyskamp, Robin Meeuwisse, Annemie Michels en Ottilie Oost van Uitgeverij Coutinho bedanken voor de prettige samenwerking.

Rozendaal/Goor, zomer 2022 Daisy van der Wagen-Huijskes en Anouk Schreurs-Hofmeijer

Inhoud

Inleiding

11

Theorie

13

Luisteren

15 16 16 17 17 17 18 18 19 19 19 19 19 20 20 20 21 22 23 24 24 25 26 28 33 33 34 35 36 36 39 39 39 39 23

■ Goed luisteren in het gesprek

■ Registreren

■ Veilige omgeving ■ Bewustwording ■ Open vragen ■ Gesloten vragen ■ Gedachtespoor ■ Klare taal

■ Opdrachten

• Aanpassing erfrecht

• Is het moord of doodslag? • Mr. Frank Visser rijdt visite • Het paard van Sinterklaas • Voor het konijn was het te laat

• Klachten Jan Six

• College Tour Femke Halsema • College Tour Wim Anker

In gesprek gaan

■ Het doel van het gesprek ■ De doelgroep en klare taal

■ Structuur

■ De uiterlijke structuur van een gesprek ■ Het thema en de innerlijke structuur

■ Soorten gesprekken

■ Opdrachten

• Met spoed terugbellen!

• De hond van mevrouw Thijsje

• KvK

• Strafbeschikking

• Mr. Frank Visser doet uitspraak

Spreken

■ Het doel van een presentatie ■ De doelgroep en klare taal

■ Structuur

■ Het thema en de innerlijke structuur van een presentatie

40 41 42 42 43 44 45 45 46 46 47 48 51 51 52 54 56 58 61

■ De uiterlijke structuur van een presentatie

■ Opdrachten

• Eenmanszaak/vof/bv • De Roos Advocaten

• Duurzaam en sociaal ondernemen

Schrijven

■ Het doel van het bericht ■ De doelgroep en klare taal

■ Structuur

■ Het thema en de innerlijke structuur ■ De uiterlijke structuur van een bericht

■ Opdrachten

• De sociaal-juridische huisarts

• Online bingo

• Balletje meepakken

• Proef preventief fouilleren

• Vrijwillige brandweer

• Anker en Anker gaan met pensioen

Dossiers

63

Dossiers Burgerlijk recht

65 66 71 79 83 87

■ Dossier: Ontslag op staande voet

■ Dossier: Naweeën ■ Dossier: Erfenis ■ Dossier: Erfrecht

■ Dossier: Belangenverstrengeling en bedrog in de kunsthandel

■ Dossier: Faillissement

105 112 121 126 136 154 162 166 186 189 202 153

■ Dossier: Zo zijn we niet getrouwd ■ Dossier: Werkgeversaansprakelijkheid

■ Dossier: Kornuit vs. Kordaat

■ Dossier: Roofkunst

Dossiers Staats- en bestuursrecht

■ Dossier: Kerkklokken ■ Dossier: Werkweigering ■ Dossier: Woonwagenkamp ■ Dossier: Woonwagenstandplaats ■ Dossier: Holocaust Namenmonument ■ Dossier: Discriminatie bij de kapper

Dossiers Strafrecht

211 212 228

■ Dossier: Winkeldiefstal ■ Dossier: Slachtofferhulp

Taal Toolbox

235

Innerlijke structuren

236 236 238 238 238 239 239 239 240 240 240 241 241 242 243 244 245 246 249 251 253 256

■ Tool 1 – De verschillende bouwplannen

■ Tool 2 – De basisstructuur ■ Tool 3 – De probleemstructuur ■ Tool 4 – De maatregelstructuur ■ Tool 5 – De instructiestructuur

■ Tool 6 – De beschouwing

■ Tool 7 – Het betoog

Uiterlijke structuren ■ Tool 8 – Het gesprek ■ Tool 9 – De e-mail ■ Tool 10 – De brief

■ Tool 11 – De interne notitie ■ Tool 12 – De videoboodschap

■ Tool 13 – De podcast

■ Tool 14 – De (ingesproken) powerpointpresentatie

■ Tool 15 – De mindmap ■ Tool 16 – Klare taal

Methodewijzer

Illustratieverantwoording

Noten

Over de auteurs

Inleiding Met recht bericht! is een speciaal voor alle soorten rechtenopleidingen ontwikkelde methode waarmee je als aankomend jurist leert luisteren, in gesprek gaan, spreken en schrijven aan de hand van juridische thema’s en casussen uit de rechtspraktijk. Het boek bevat beknopte, overzichtelijke theorie met opdrachten, achttien dossiers en zestien toolkaarten in de Taal Toolbox. Bij het boek hoort een website met 48 uitzen dingen en podcasts.

De opbouw De inhoud van Met recht bericht! is onder te verdelen in:

■ theorie ■ dossiers ■ Taal Toolbox

In het eerste deel staat beknopte theorie over luisteren, in gesprek gaan, spreken en schrijven in de rechtspraktijk, gevolgd door opdrachten. De opdrachten betreffen ac tuele, aan het recht gerelateerde onderwerpen en zijn gericht op het praktisch oefenen van de vaardigheden. De opdrachten zijn onder te verdelen in vier categorieën, die aangeduid worden met de volgende pictogrammen:

luisteren voor juristen

in gesprek gaan voor juristen

spreken voor juristen

schrijven voor juristen

Het tweede deel van dit boek bevat achttien dossiers over het burgerlijk recht, staats- en bestuursrecht, en strafrecht. In dit deel laten we studenten oefenen met het bepalen van het doel, de doelgroep, het thema, de innerlijke en uiterlijke structuur in relatie tot luistervaardigheden, mondelinge vaardigheden en schriftelijke vaardig heden. De opdrachten in de dossiers zijn divers van omvang, hebben verschillende moeilijkheidsgraden en kunnen individueel of in groepen gemaakt worden. Het derde deel bestaat uit de Taal Toolbox. Deze omvat zestien praktische tools die structuur en houvast bieden tijdens het voorbereiden van een gesprek of presentatie of bij het schrijven van een bericht.

11

Inleiding

Communiceren in de juridische praktijk Voor een jurist is het natuurlijk van groot belang om te beschikken over juridische kennis, maar daaraan heb je weinig als je er niet vaardig mee kunt omgaan. Goede communicatieve vaardigheden behoren tot het gereedschap waarmee de jurist dage lijks werkt. Modulair onderwijs Met recht bericht! kan worden ingezet bij vaardigheidsvakken, maar ook bij theore tische vakken. De vaardigheden luisteren, in gesprek gaan, spreken en schrijven zijn afzonderlijk te oefenen, maar gaan uiteindelijk altijd samen met leesvaardigheden en juridische kennisvaardigheden. Dit boek kan tegelijkertijd of na Met recht bedreven! en Met recht begrepen! en voor Met recht bepleit! ingezet worden. Methodewijzer De methodewijzer achter in het boek geeft precies weer welke vaardigheden in welke dossiers aan bod komen. Aan de hand hiervan kan de aankomend jurist extra oefen materiaal zoeken en kunnen docenten hun lesprogramma samenstellen.

Online studiemateriaal Op www.coutinho.nl/metrechtbericht staat het online studiemateriaal bij dit boek:

■ links naar 48 uitzendingen en podcasts; ■ uitspraken ten behoeve van de opdrachten; ■ de tools uit de Taal Toolbox.

Docenten kunnen via de website de antwoorden bij de oefeningen in het boek en tentamensuggesties aanvragen. In het boek wordt naar de website verwezen met dit icoon: .

12

Theorie

Luisteren

Luisteren

Als jurist moet je goed kunnen luisteren. Vervolgens moet je de informatie die je krijgt zorgvuldig structureren. Wat zijn hoofdzaken? Wat zijn bijzaken? Wat zijn feiten? Wat zijn meningen?

Het ophalen van informatie is een belangrijke vaardigheid, die je kunt trainen. De belangrijkste informatie teken je op of vat je samen.

Optekenen

Jurist

Actief luisteren

Ophalen informatie

Samenvatten

Casus Een juriste staat aan het voetbalveld te kijken naar een wedstrijd van haar zoon. De vader van een van diens teamgenoten, meneer Hansen, komt naast haar staan. Hij heeft een probleem dat hij graag aan een jurist wil voorleggen. Hij vertelt dat de aanleg van een nieuwe parkeerplaats bij de plaatselijke dierenwinkel ervoor heeft gezorgd dat het regenwater bij een hevige hoosbui direct zijn achtertuin in loopt. Als gevolg daarvan heeft meneer Hansen schade geleden.

Luister naar het hele verhaal in de podcast over de casus van de dierenwinkel op de website en teken de zaak op.

Voorbeeld van aantekeningen De eigenaar van de plaatselijke dierenwinkel heeft verbouwd en heeft daarbij een nieuw parkeerterrein aangelegd.

Het was meneer Hansen voor de aanleg van het parkeerterrein duidelijk dat er een hoog teverschil zat tussen zijn perceel en het nieuw aan te leggen parkeerterrein.

In een bouwoverleg is daarover gesproken.

De eigenaar van de dierenwinkel is doorgegaan met het aanleggen van het parkeerterrein zonder het hoogteverschil op te lossen.

15

Theorie

Afgelopen zomer is tijdens een hoosbui al het regenwater afkomstig van het parkeerter rein in de tuin van meneer gelopen.

De nieuwe overkapping van meneer is ernstig beschadigd en moet worden vervangen.

De eigenaar van de dierenwinkel wil niet overleggen over een oplossing.

De eigenaar van de dierenwinkel heeft aangegeven dat het waterprobleem een afvoer probleem is van de gemeentelijke riolering.

De echtgenote van meneer wil tijdens de aankomende feestdagen een wraakactie op touw zetten.

De echtgenote wil familie en vrienden oproepen om het hele parkeerterrein vol met auto’s te zetten, zodat er geen klanten meer kunnen parkeren.

De echtgenote wil de auto’s laten staan totdat er een oplossing is.

Goed luisteren in het gesprek Goed luisteren in een gesprek is meer dan actief luisteren. Het betekent ook aandach tig luisteren: je eigen woorden even stilzetten en niet meteen in oplossingen denken. Als je met aandacht luistert, dan neem je de tijd voor het verwerken van informatie.

Actief luisteren

Goed luisteren in een gesprek

Aandachtig luisteren

Registreren Als jurist is het belangrijk om vast te stellen of diegene die naar jou luistert, begrijpt wat je vertelt. Je dient actief en aandachtig te luisteren en aan te voelen of de toe hoorder de inhoudelijke boodschap begrijpt. Vraag je ook af of jij begrijpt wat de ander zegt of bedoelt. Non-verbale communicatie speelt hierbij een grote rol. Horen wat de gesprekspartner zegt en zien hoe de gesprekspartner dit zegt, noemen we ‘registreren’.

Actief luisteren

Aandachtig luisteren

Registreren

Aanvoelen luisteraar

16

Luisteren

Voorbeeld Uit het gesprek blijkt dat de juriste aandachtig luistert naar het probleem van meneer Hansen. Dat hoor je aan de manier waarop: ■ de juriste meneer Hansen op zijn gemak stelt en hem het hele verhaal laat vertellen voordat ze overgaat tot het stellen van vragen; ■ de juriste middels taal (‘ik begrijp het’, ‘oké’) laat horen dat ze aandachtig luistert; ■ de juriste niet direct komt met beschouwingen of oplossingen, maar eerst goed doorvraagt op onderdelen. Veilige omgeving Naast registreren zul je als jurist ook een veilige omgeving moeten creëren, zodat je alle informatie krijgt die nodig is om vervolgstappen te kunnen zetten. Voelt je gesprekspartner zich niet volledig begrepen of op zijn gemak, dan loop je het risico dat je niet alle informatie verkrijgt die nodig is om je juridische taak goed te vervullen. Bewustwording Als jurist is het belangrijk dat je je realiseert dat je gesprekspartners niet altijd beschik ken over de juiste woordenschat om te vertellen wat zij daadwerkelijk bedoelen. Het kan ook voorkomen dat je gesprekspartner het lastig vindt om bepaalde gevoelige informatie te delen. Klare taal Ook is het van belang dat je je realiseert dat je gesprekspartners vaak geen juridische achtergrond hebben of dat zij minder taalvaardig zijn dan jij als jurist. Begrijpen beide partijen wel hetzelfde wanneer iets ter tafel komt? Gebruik ‘klare taal’.

Registreren

Veilige omgeving creëren

Ophalen informatie

Bewust worden

‘Klare taal’ gebruiken

Voorbeeld Het gesprek vindt plaats aan het voetbalveld, dat niet echt een veilige omgeving is. Het risico bestaat dat in die omgeving niet alle informatie wordt verkregen. De juriste had naar aanleiding van de eerste vraag kunnen voorstellen om op een ander moment en op een andere plek eens verder te praten.

17

Theorie

De juriste is zich ervan bewust dat meneer Hansen geen jurist is en gebruikt daarom klare taal. Als de juriste het leerstuk van het burenrecht uitlegt, gebruikt ze woorden als: ■ ‘stukje grond’ in plaats van ‘naburig perceel’ ■ ‘schadevergoeding betalen’ in plaats van ‘onrechtmatig handelen’. Open vragen Het is belangrijk dat je een goed beeld krijgt van het probleem. Start met het stellen van een open vraag, bijvoorbeeld: ■ U heeft mijn juridische hulp ingeschakeld. Vertelt u eens, wat is er aan de hand? ■ Welke experts heeft u aangeschreven? ■ Ik begreep uit een telefoonnotitie dat u gebeten bent door een hond. Hoe heeft dat kunnen gebeuren? Open vragen zorgen ervoor dat je gesprekspartner zijn verhaal vertelt vanuit zijn eigen referentiekader. Een handig hulpmiddel om open vragen te formuleren, is de vraag te beginnen met een van de volgende voornaamwoorden: ■ wat ■ wanneer ■ welke ■ waarom ■ hoe Gesloten vragen Vermijd gesloten vragen, want deze kunnen suggestieve elementen bevatten, bijvoor beeld: ■ Ik denk dat het goed is dat … ■ Heeft u niet … ■ Kan het niet zo zijn dat … Voorbeeld De juriste stelt open vragen aan meneer Hansen om informatie op te halen: ■ Wanneer was die overstroming? ■ Kun je aangeven wat er in de eerdere gesprekken met de dierenwinkel is besproken? ■ Kun je uitleggen hoe dat volgens jou heeft kunnen gebeuren? ■ Begrijp ik het nu goed dat er geen ruimte voor overleg is? Hoe komt dat, denk je? Bij het ophalen van informatie is doorvragen een kunst. Met goed doorvragen kun je het gesprek sturen.

De juriste stelt ook een gesloten vraag aan meneer Hansen: ■ Zou je dat nu wel doen? Ik weet niet of dat wel zo’n goed idee is.

18

Luisteren

Gedachtespoor Vraag door op het gedachtespoor van je gesprekspartner, bijvoorbeeld: ■ Ik heb u net horen zeggen dat de gemeente uw vergunningsaanvraag voor het kappen van een boom heeft afgewezen. Wanneer is die vergunningsaanvraag afgewezen? Je kunt ook doorvragen op je eigen gedachtespoor. Voor jou als jurist is dit misschien logisch, maar dat is voor je gesprekspartner niet altijd het geval. Doe dit daarom niet te vaak. Als je doorvraagt op je eigen gedachtespoor, zorg dan voor een heldere en duidelijke inleiding, bijvoorbeeld: ■ U heeft mij net verteld dat de schutting (die onderwerp is van discussie met uw buurman) al 21 jaar op de erfgrens staat. Voordat ik kan bepalen welke rechten u toekomen ten aanzien van deze schutting, zou ik eerst nog even wat meer willen weten over de vijver die op de erfgrens in uw achtertuin ligt. Ook daarover is een geschil ontstaan met uw buurman. Vertelt u eens. Voorbeeld De juriste volgt het gedachtespoor van meneer Hansen. Dat blijkt uit het feit dat ze doorvraagt op ieder onderdeel afzonderlijk: ■ Ik heb je net horen zeggen dat vanaf het begin duidelijk was dat er een hoogtever schil zat tussen de twee stukken grond. ■ Heb je dat aangekaart voordat is begonnen met de aanleg van de parkeerplaats? ■ Ligt dat ergens schriftelijk vast? Het is jouw taak als jurist om alle relevante informatie op te halen.

Opdrachten Aanpassing erfrecht Bekijk de videoboodschap over het onterven van familie op de website

1

en teken de

zaak op.

Is het moord of doodslag? Luister naar de podcast over moord of doodslag op de website

2

en teken het

antwoord op de vraag op.

Mr. Frank Visser rijdt visite Bekijk de uitzending van mr. Frank Visser op de website

3

en teken de zaken op.

19

Theorie

Het paard van Sinterklaas Na Zwarte Piet is nu ook een discussie losgebarsten over het paard van Sinterklaas. en teken op waarom het debat over de invulling van het kinderfeest in de hoofdstad weer in alle hevigheid oplaaide. 1 Luister naar de podcast over het paard van Sinterklaas op de website

4

2 Kijk naar de uitzending over het paard van Sinterklaas op de website

en contro

leer je aantekeningen. Vul waar nodig aan.

Voor het konijn was het te laat 1 Bekijk de eerste uitzending over Priscillia Pril op de website

5

en teken de zaak op.

2 Naast actief luisteren dien je als jurist ook aandachtig te luisteren en aan te voelen: te registreren.

3 Schrijf op wat je registreert als je Priscillia Pril hoort vertellen over de gebeurtenis.

4 Bekijk de tweede uitzending over Priscillia Pril op de website

en teken de zaak

op.

5 Schrijf op wat je registreert als je Priscillia Pril in deze uitzending hoort vertellen over de gebeurtenis en de schade die ze geleden heeft.

6 Welke twee juridische thema’s noemt Priscillia?

Klachten Jan Six 1 Luister naar de podcast over Jan Six op de website

6

en teken de zaak op.

2 Lees het artikel bij de podcast ‘Raad voor de Journalistiek stelt NRC in het gelijk na klachten Jan Six’. 1

3 Arceer minimaal zes woorden in het artikel waarvan jij denkt dat de auteur ze beter in klare taal had kunnen schrijven.

4 Bedenk alternatieven in klare taal en schrijf deze op. Gebruik hiervoor tool 16 van de Taal Toolbox.

20

Luisteren

Raad voor de Journalistiek stelt NRC in het gelijk na klachten Jan Six

Wederhoor Six was van mening dat NRC onvoldoende onderzoek gedaan zou hebben en gebruik gemaakt zou hebben van onbetrouwbare bronnen. Het wederhoor zou onvoldoen de geweest zijn en bovendien zou de krant eerdere klachten hierover niet zorgvuldig hebben afgehandeld. Ook zou er sprake zijn van belangenverstrengeling. Het gewraak te krantenartikel uit april was een voorpu blicatie uit Tussen kunst en cash , het boek van beide auteurs, en zou de bedoeling heb ben de verkoop van dit boek te bevorderen. Maar als er al een ander belang zou zijn, stelt de Raad, dan is dat belang niet in con flict met het journalistieke belang van het onderwerp. Auteur Pieter van Os zegt ‘opgelucht, maar niet verrast’ te zijn over het oordeel van de Raad. ‘Dat onze publicatie voor de heer Six vervelende gevolgen heeft begrijp ik. Maar de Raad gaat er niet over of hij zie lig is, maar of wij ons journalistieke werk gedaan hebben.’ Advocaat Christiaan Alberdingk Thijm liet deze donderdagavond vanuit het bui tenland weten de uitspraak nog niet met zijn cliënt te hebben besproken. Of Six ge bruik maakt van de mogelijkheid een her ziening aan te vragen kon hij dus nog niet aangeven.

Kunsthandelaar Jan Six legde een aantal klachten voor aan de Raad voor de Journa listiek, naar aanleiding van twee artikelen in 2021. NRC heeft volgens de Raad zorgvuldig gehandeld. De Raad voor de Journalistiek (RvdJ) heeft NRC deze donderdag in het gelijk gesteld in een zaak die kunsthandelaar Jan Six aan de Raad heeft voorgelegd. De klachteninstan tie onderzoekt op verzoek van benadeelden of journalisten zorgvuldig te werk gegaan zijn. Six betoogde voor de Raad dat dit bij twee artikelen niet het geval was. De Raad concludeerde echter dat NRC journalistiek zorgvuldig gehandeld heeft. De kwestie ging onder meer over de vraag of NRC op 16 april dit jaar mocht schrijven dat een vooraanstaand kunstverzamelaar de kunsthandelaar Jan Six ‘het pure kwaad’ noemt en van oplichting beschuldigt. Ook wilde Six een uitspraak over de vraag of de aankondiging op de voorpagina daags daar na, ‘Rel nummer twee’, niet te sensationeel en tendentieus zou zijn. Daarnaast lag de vraag voor of de krant op 27 augustus de onthulling dat Six niet de koper van zijn ei gen Rembrandt-ontdekking Portret van een jongeman zou zijn ‘een verrassende ontwik keling’ mocht noemen, terwijl dat volgens Six al sinds 2018 als bekend kon worden verondersteld.

College Tour Femke Halsema 1 Bekijk de uitzending ‘College Tour met Femke Halsema’ op de website het interview op. Neem van tevoren de opdrachten hierna door.

7

en teken

2 Schrijf de eerste drie vragen op die Twan Huys aan Femke Halsema stelt.

3 Welke theorie past Twan Huys toe tijdens het stellen van de door jou opgeschreven vragen en wat wil hij daarmee bereiken?

4 Twan Huys stelt twee gesloten, bijna suggestieve vragen. Schrijf deze twee vragen op.

21

Theorie

5 Twan Huys stelt in de uitzending vragen over de moeder van Femke Halsema. Op welk gedachtespoor vraagt hij hierbij door? Leg dit uit aan de hand van de vragen die hij stelt.

6 Welke juridische thema’s komen voorbij in het interview?

College Tour Wim Anker 1 Bekijk de uitzending ‘College Tour met Wim Anker’ op de website interview op. Neem van tevoren de opdrachten hierna goed door.

8

en teken het

2 Schrijf de eerste drie vragen op die Twan Huys stelt aan Wim Anker.

3 Welke theorie past Twan Huys toe tijdens het stellen van de door jou opgeschreven vragen en wat wil hij daarmee bereiken?

4 Twan Huys stelt in ieder geval twee gesloten, bijna suggestieve vragen. Schrijf deze vragen op.

5 Twan Huys stelt in de uitzending vragen aan de dochter van Wim Anker. Op welk gedachtespoor vraagt Twan Huys door? Leg dit uit aan de hand van de vragen die gesteld worden.

6 Schrijf op wat je registreert als je Wim Anker hoort zeggen: ‘De modder op het kleed van uw naaste is geen zeep voor uw kleed.’

7 Wat betekent de uitdrukking ‘De modder op het kleed van uw naaste is geen zeep voor uw kleed’?

8 Schrijf op wat je registreert als Wim Anker het fragment van Hank Heijn-Engel en Ronald Jan Heijn heeft gezien.

22

Dossiers

Dossier: Woonwagenstandplaats Over ‘Woonwagenstandplaats’

1 Lees het artikel ‘Nu al protest tegen mogelijke woonwagenlocaties in Goor: “Het wordt zomaar even medegedeeld”’ 56 en teken de zaak op.

2 Vat het probleem van de omwonenden samen aan de hand van de probleemstruc tuur. Gebruik hiervoor tool 3 uit de Taal Toolbox.

Nu al protest tegen mogelijke woonwagenlocaties in Goor: ‘Het wordt zomaar even medegedeeld’

De keuze van de gemeente voor vijf mogelijke woonwagenstandplaatsen in Goor valt niet in goede aarde. Omwonenden zijn niet te spre ken over het handelen van de gemeente. ‘We gaan zeker bezwaar indienen.’ Wim ter Doest woont al 30 jaar aan de Dr. Schaepmanstraat in Goor. De twee gese lecteerde plekken op ’t Gijmink liggen op steenworp afstand van zijn huis. ‘Ik voel me overvallen door de situatie’, zo geeft hij aan. ‘In het verleden zijn er op beide loca ties plannen geweest voor woningbouw, en nu gaat het zonder overleg met de buurt in eens een heel andere richting op.’ Hij heeft op zich geen probleem met de komst van woonwagens, maar wel met on zekerheden die daarbij komen kijken. ‘Hoe gaat dat er straks uitzien? En wie gaat daar toezicht op houden? Waarom kan de ge meente dit niet op een nette manier aan pakken in overleg met alle partijen?’ Ter Doest is ook bang dat zijn huis min der waard wordt. ‘Dat zal het gevolg zijn als er een woonwagenkamp komt. Als de ge meente dat zou compenseren, wordt het verhaal ook al weer heel anders.’ Dat zie hij echter niet gebeuren. ‘Ik heb daarom ook al juridische hulp ingeschakeld.’ Ook zet de bewoner van de Dr. Schaep manstraat vraagtekens bij het financiële plaatje. ‘Beide terreinen op het Gijmink zijn van Viverion. Op het veld bij mij in de straat is plek voor 20 nieuwe woningen en tussen

de Meidoornstraat en Oude Haaksberger weg zeker ook. Met een handvol woonwa gens levert dat natuurlijk veel minder op. Ik zie al gebeuren dat de gemeente, en uitein delijk dus de inwoners, dat verschil moeten ophoesten.’ Voormalige Puntdakschool Sander Klein Legtenberg woont met zijn gezin op zo’n 50 meter afstand van de voor malige Puntdakschool. Ook hij wordt niet vrolijk van het idee dat hij straks uitkijkt om woonwagens. ‘Ik heb helemaal niets te gen de bewoners, maar het doet natuurlijk wel wat met de waarde van je huis. Wij had den gehoopt dat er mooie nieuwbouw zou komen.’ Mocht de gemeente deze plek uiteinde lijk kiezen, dan komt er wel bezwaar vanuit de buurt. ‘Het wordt zomaar even medege deeld zonder dat de omwonenden gehoord worden. Wij vinden dit een hele vreemde manier van handelen.’ Voormalige zwembadlocatie Ceciel Spekreijse woont aan de Gruttostraat tegenover het terrein waar voorheen het zwembad lag. Al voor de brief van de ge meente op de mat viel, had ze van de plan nen gehoord via Facebook. ‘Dat was wel een verrassing. Ik weet niet beter dan dat het terrein bestemd is voor woningbouw’, zo geeft ze aan. ‘Ik kijk ook liever uit op huizen dan op woonwagens. Maar we leven in een

186

Dossiers Staats- en bestuursrecht

multiculturele samenleving en die mensen moeten ook ergens wonen.’ Spekreijse denk dat als de standplaatsen wat verder naar achteren op het veld ko men, er weinig protest tegen komt. ‘Dan hebben ze ook alle ruimte.’ Gorterstraat / Wheedijk De bewoners van de Guido Gezellehof in Goor kijken uit op de speelplek en honden uitlaatveld aan de Gorterstraat. ‘We wonen

hier nu ruim een jaar en hebben onder an dere vanwege het groen gekozen voor dit huis’, zo geeft een van de bewoners aan. ‘De afgelopen tijd hebben we ook fors geïnves teerd in de woning. Als daar nu een woon wagenkampje komt, dan gaat dat niet al leen ten koste van onze leefomgeving, maar heeft ook een negatieve invloed op de waar de van het huis. De bewoners zullen hier dan ook zeker tegen protesteren.’

De zaak ‘Woonwagenstandplaats’ Jij bent werkzaam als juridisch medewerker bij een advocatenkantoor. Een aantal inwoners van de gemeente Hof van Twente meldt zich bij jou. Zij maken zich grote zorgen over het woonwagenbeleid van de gemeente. Het is je als jurist bekend dat het college van B&W onderzoek heeft laten doen naar een aantal locaties die geschikt zouden kunnen zijn als woonwagenstandplaats. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeenteraad. De gemeenteraad moet deze locaties nog nader uitwerken (kosten, inpasbaarheid in leefomgeving, wensen woonwagenbewoners), waarna een definitieve keuze kan worden gemaakt voor één of meer definitieve locaties. De gemeenteraad vergadert over een week. De buurtbe woners attenderen je op deze raadsvergadering en willen graag dat jij namens hen inspreekt. Je doet eerst onderzoek naar de procedure van het inspreekrecht. 1 Lees het reglement van orde voor de vergaderingen van de raad dat je hebt gevon den op gemeenteraad.hofvantwente.nl. Arceer de relevante informatie en maak hiervan aantekeningen voor in je dossier.

Dossier: Woonwagenstandplaats

Spreekrecht bij raadsvergaderingen Het Reglement van orde voor de vergade ringen van de raad voorziet in de mogelijk heid voor inwoners om in te spreken. U kunt het woord voeren over niet-gea gendeerde en geagendeerde onderwerpen. Als u wilt inspreken over een niet-gea gendeerd onderwerp kan dat aan het be gin van elke raadsvergadering. Burgers die willen inspreken over een niet geagendeerd onderwerp kunnen gezamenlijk maximaal 30 minuten het woord voeren. Elke spreker krijgt maximaal 5 minuten het woord. Van het spreekrecht over een geagen deerd onderwerp kan alleen gebruik wor den gemaakt m.b.t onderwerpen die staan

geagendeerd voor het meningvormende ge deelte van de raadsvergadering. De voorzitter bepaalt de lengte van de spreektijd indien meerdere personen het woord willen voeren over hetzelfde onder werp dat geagendeerd is voor het mening vormende gedeelte van de raadsvergadering. De voorzitter geeft het woord op volgor de van aanmelding en kan van de volgor de afwijken indien dit in het belang van de orde van de vergadering is. In beide gevallen geldt dat het woord niet gevoerd kan worden: • over een besluit van het gemeentebestuur waartegen, bezwaar en beroep op de

187

Dossiers

rechter openstaat of heeft opengestaan of waartegen zienswijzen ingediend zijn of konden worden; • over benoemingen, keuzen, voordrach ten of aanbevelingen van personen; • indien het gedragingen betreft waarover een klacht ex artikel 9.1 van de Algemene

bestuursrecht kan of kon worden inge diend.

Degene, die van het spreekrecht gebruik wil maken, meldt dit uiterlijk voor 12.00 uur op de dag van de vergadering aan de griffier.

Je gaat een bericht opstellen aan de griffier van de gemeenteraad waarin je aangeeft dat je namens een aantal bezorgde burgers wilt inspreken tijdens de raadsvergadering die over een week zal plaatsvinden.

2 Bepaal het doel van het bericht.

3 Bepaal de doelgroep/ontvanger en bepaal of klare taal gewenst is.

4 Bepaal het thema van het bericht.

5 Kies voor de inhoud van de boodschap de juiste innerlijke structuur aan de hand van tool 1 uit de Taal Toolbox. Werk de structuur uit op basis van je dossier.

6 Schrijf het bericht aan de griffier van de gemeenteraad en maak gebruik van een goede uiterlijke structuur. Let op de taal en op structuuraanduiders en vergeet de vormafspraken niet. Naar aanleiding van je bericht aan de griffier ontvang je de mededeling dat je mag inspreken tijdens de vergadering. Je krijgt tien minuten spreektijd, omdat er zich ook nog andere sprekers met hetzelfde onderwerp hebben gemeld.

7 Bepaal het doel van de presentatie.

8 Bepaal de doelgroep/toehoorder en bepaal of klare taal gewenst is.

9 Bepaal het thema van de presentatie.

10 Kies voor de inhoud van de boodschap de juiste innerlijke structuur. Maak gebruik van het artikel ‘Nu al protest tegen mogelijke woonwagenlocaties in Goor: “Het wordt zomaar even medegedeeld”’. Doe dit aan de hand van tool 1 uit de Taal Toolbox.

11 Maak aan de hand van het doel, de uiterlijke structuur, het thema en de innerlijke structuur spreekaantekeningen ten behoeve van de presentatie.

12 Geef de presentatie in een rollenspel.

188