Inkijkexemplaar Jeugdprofessionals tussen praktijk en overheidsbeleid - Toby Witte

1 • Ingeklemd tussen beleid en praktijk

ken richten (jeugd)professionals zich op het helpen oplossen van structure le – dieperliggende – oorzaken van langdurige problemen. Daarbij tillen de (jeugd)professionals de problematiek boven het individuele niveau van de hulpverlening uit en is het streven gericht op bredere beleidsverandering en maatschappijhervorming. De aanpak of acties zijn dan gericht op één of meerdere niveaus en lagen tegelijk. Structuurgericht werken draait in essen tie om het publiek maken van een door velen ervaren knellend vraagstuk en het teweegbrengen van verandering van beleid om het probleem op te lossen. Denk bijvoorbeeld aan de al jaren hardnekkig aanhoudende problemen rond de jeugdzorg (zie hoofdstuk 3). Zo vond in 2019 een allereerste landelijke sta king in de jeugdzorg plaats. Het was een zeer uitzonderlijke en ongebruikelij ke gebeurtenis, want jeugdprofessionals staken zelden of nooit, maar de nood onder jeugdprofessionals was – en is nog steeds – hoog. Er zijn zorgen over de hoge werkdruk, financiële tekorten, regeldruk, wachtlijsten in de jeugdzorg die ten koste gaan van zowel kwetsbare jongeren en gezinnen als het werk van de professionals. De jeugdprofessionals voerden kort gezegd actie voor een betere kwaliteit van de zorg. Het is overigens doorgaans in de jeugdhulp, en zeker bij de jeugdbescher ming, niet heel gebruikelijk dat professionals structuurgericht – politiserend – werken, ook al wordt in beroeps(opleidings)profielen en beroepscodes dui delijk gemaakt voor welke belangen jeugdprofessionals dienen te staan. Voor een deel heeft dit ermee te maken dat het bieden van hulpverlening, zorg en opvoedondersteuning een andere invalshoek is dan het bieden van bescher ming en veiligheid voor jongeren/kinderen in nood. Anders gezegd: er is een verschil tussen enerzijds jeugdwerk, jeugdhulp en jeugdzorg vallend onder de beleidsregie van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en anderzijds jeugdbescherming en jeugdreclassering waarbij het gaat om snel juridisch ingrijpen in ernstige en bedreigende situaties in het belang van het kind/de jongere, vallend onder de verantwoordelijkheid van het Mi nisterie van Justitie en Veiligheid (JV) (zie paragraaf 4.2). Bij de jeugdbescher ming ligt de focus primair op tijdige interventie in urgente kwesties en situ aties, en beroepshalve minder op structurele en maatschappelijke aspecten van de achterliggende problematiek (Steenmeijer, 2021). De praktijk leert tot nu toe dat professionals in het jeugd- en sociaal domein te weinig kennis hebben van of in ieder geval moeite hebben met het balanceren tussen de belangen van de jongere (gezin), het eigen professionele perspectief en het beleid van de eigen instelling (werkgever) en dat van de (gemeentelij ke) overheid. Bij structuurgericht werken is voor de uitvoerende professional

26

Witte_Jeugdprofessionals-tussen-praktijk-en-overheidsbeleid_2eimport.indd 26

07/03/2024 09:21