Recht in de creatieve industrie - mr. Ilse van de Laar-Wijdeven

1.2  Functies van het recht

fout is, wordt ons van kinds af aan geleerd. Je mag bijvoorbeeld niet stelen. Veel ethische fatsoensnormen worden zo belangrijk geacht dat er een straf op wordt gesteld als ze worden overtreden, zoals de strafbaarstelling van diefstal of moord. De ethische normen zijn dan ook rechtsnormen. We noemen dit de normatieve functie van het recht. Het recht is ook een instrument van de wetgever om bepaald gedrag bij men- sen te realiseren. Verkeersregels geven een goed voorbeeld: in Nederland rijden we altijd aan de rechterkant van de weg. Dit doen we niet uit normbesef, maar omdat de wetgever dit heeft bepaald. Dit is de instrumentele functie van het recht. Het recht kent verder een aanvullende functie : als mensen vergeten goede afspraken te maken met elkaar, dan kunnen ze terugvallen op de regels van het recht. Bijvoorbeeld: als een rockband een liedje maakt, maar vergeet afspraken te maken over de verdeling van de royalty’s (vergoedingen voor het gebruik van intellectueel-eigendomsrechten). De wet vult dan aan: deze zegt dat er sprake is van een gezamenlijk auteursrecht en dat de leden van de rockband hun royalty’s daarom evenredig moeten verdelen. Tot slot heeft het recht een geschiloplossende functie . Wanneer twee of meer partijen hun conflict niet zelf kunnen oplossen, dan zal een onafhankelijke derde een besluit nemen. Deze taak is weggelegd voor de rechter.

normatieve functie

instrumentele functie

functies van het recht

aanvullende functie

geschiloplossende functie

Nice to know! WET TEGEN HEKSERIJ?

In de westerse cultuur mogen wij, als we iemand willen straffen, niet het heft in eigen hand nemen. Het ‘oog om oog, tand om tand’-principe – ook wel ei- genrichting genoemd – is verboden. We mogen niet voor eigen rechter spelen. In Papoea-Nieuw-Guinea mocht dit tot voor kort wel. De beruchte Sorcery Act, een wet tegen hekserij, stond het toe dat misdadigers strafvermindering kre-

21