Interculturele samenwerking in organisaties - Herman Blom

1 Nederland als migratiesamenleving

2010 naar ons land kwamen, dat inmiddels weer heeft verlaten. Zij keren terug naar hun land van herkomst of reizen door naar een ander land.

Na de Tweede Wereldoorlog kwamen meer dan twee miljoen Indische Neder- landers, Molukkers, Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen, Arubanen, Oost-Europeanen en burgers van een reeks landen in Afrika, Midden-Oosten en Azië naar Nederland. Sinds het einde van de Koude Oorlog is het aantal herkomst­ landen nog verder toegenomen en komen migranten uit alle delen van de wereld. Wanneer en waarom kwamen ze hier? Zijn ze te beschouwen als één grote groep? Immigranten worden op verschillende manieren benoemd: nieuwe Nederlanders, Nederlanders met een zogenoemde koppeltekenidentiteit (bijvoorbeeld Turks- Nederlands of Pools-Nederlands), migranten, allochtonen of buitenlanders. In dit boek ga ikmee in het actuele taalgebruik: immigranten zijn Nederlanders met een migratieachtergrond. Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen/Arubanen, Oost-Europeanen en vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Afrika vormen de grootste groepen immigranten. Zo wordt Nederland steeds voller en kleurrijker. Je kunt ook zeggen dat de verscheidenheid toeneemt. Die verscheidenheid is te zien naar herkomst, naar verblijfsduur, naar motief en status en bovendien zijn er tussen de Nederlandse gemeenten ook verschillen waarneembaar in hoe divers ze zijn (WRR, 2020). Emigratie van mensen met een Nederlandse achtergrond versterkt die ver- scheidenheid nog eens door de plekken die ze op de arbeidsmarkt achterlaten. Het zijn namelijk voornamelijk werkzame leden van de beroepsbevolking die vaak om niet-economische redenen Nederland verlaten, in tegenstelling tot de emigranten in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. De emigratiewens van mensen met een Nederlandse achtergrond wordt volgens onderzoekers van het Nederlands Inter- disciplinair Demografisch Instituut (NIDI) en het CBS tegenwoordig ook ingege- ven door een negatieve beoordeling van de leefomgeving – bevolkingsdichtheid, milieuvervuiling, geluidsoverlast – en van de samenleving – de mentaliteit van de bevolking, criminaliteit, of bijvoorbeeld de multiculturele samenleving (zie WRR, 2020, p. 57). Zij vinden werk in het buitenland of richten daar een bedrijf op. De grote verscheidenheid in Nederland maakt het samenleven en samenwer- ken ingewikkelder, of dat nu in buurten, scholen of verenigingen is. Steeds meer bedrijven moeten zich instellen op de samenwerking met ander personeel en andere klanten dan ze gewend waren. Inzicht in de achtergrond van de immigran- ten en hun actuele positie in Nederland is van belang om die samenwerking voor te kunnen bereiden en te begeleiden. Korte inhoud In dit eerste hoofdstuk behandel ik de migratiebewegingen die Nederland tot de multiculturele samenleving hebben gemaakt. Die verscheidenheid van afkom- sten is groter dan ooit tevoren. Alhoewel ook andere bronnen van diversiteit in het streven naar inclusieve organisaties worden behandeld (zoals geslacht of leef-

16