Inkijkexemplaar Gespreksvoering in de juridische praktijk

1.4 Non-verbale communicatie

De professionele gespreksleider (en soms ook de gesprekspartner) besteedt in het gesprek aandacht aan alle drie de niveaus van gespreksvoering. Hij geeft aandacht aan het inhoudsniveau door veel vragen te stellen, zodat het pro bleem helder wordt, en door geregeld samenvattingen te geven. Hij let op de verbale en non-verbale signalen van zijn gesprekspartner die aangeven of hij nog contact met hem heeft. Daarnaast structureert hij het gesprek vooraf in een bepaalde volgorde en houdt hij zich daaraan tijdens het gesprek. Non-verbale communicatie Tijdens een gesprek zenden mensen naast hun woorden constant non-verbale signalen naar elkaar uit. Sommige van deze signalen zijn duidelijk zichtbaar: ■ lichaamshouding, zoals onderuitgezakt zitten of met de armen over elkaar; ■ gebaren, zoals handgebaren of met de vingers op de tafel tikken; ■ hoofdbewegingen, zoals knikken of nee schudden. Andere signalen zijn soms minder duidelijk te zien en veel moeilijker te con troleren voor de zender en ontvanger: ■ veranderingen van gelaatskleur, zoals rood worden; ■ knikkende knieën bij een presentatie; ■ trillende onderlip; ■ vlekken in de nek van de zenuwen; ■ sneller ademhalen. Deze signalen worden onbewust uitgezonden, maar zijn wel zichtbaar. Door bewust om te gaan met deze zichtbare en nauwelijks zichtbare signalen kun je de communicatie met anderen aanzienlijk verbeteren. Als je niet alleen let op de woorden die iemand uitspreekt maar ook op zijn non-verbale signalen, weet je beter hoe hij op jouw verhaal reageert. De non-verbale signalen zijn in feite een onderdeel van de feedback die je van de ontvanger krijgt en ook een onderdeel van de boodschap die je uitzendt. Het correct interpreteren van de non-verbale signalen bij andere mensen is niet makkelijk. Iemand niet aankijken tijdens een gesprek bijvoorbeeld, kan meerdere oorzaken hebben. De een kijkt je niet aan omdat hij verlegen is, een ander houdt iets achter en weer een ander heeft geen zin in het gesprek. Het is daarom verstandig om je eigen interpretatie van de signalen van je gesprekspartner te controleren.

1.4

23