Praktijkgericht onderzoek in bedrijf - Jan Leen

1 • Methodisch werken

Ɋ interactie – in staat zijn te onderhandelen, een dialoog te voeren en integer om te gaan met mensen; Ɋ intellect – in staat zijn om analytisch en conceptueel te denken, creatief te zijn en te reflecteren op het eigen gedrag en de gemaakte of te maken keuzes. Bij het reflecteren op het eigen gedrag speelt ethiek een belangrijke rol. Ethiek is het vakgebied van de filosofie dat zich bezighoudt met wat goed en slecht is. Ook bij het uitvoeren van (praktijkgericht) onderzoek moet je je afvragen of het juist is wat je doet en hoe je het doet. Bij het doen van onderzoek gelden ethische voorwaarden. Baarda geeft aan dat je alleen een onderzoek mag uitvoeren wanneer je de volgende vragen positief kunt beantwoorden:

• Doen de respondenten vrijwillig aan het onderzoek mee? • Wordt er aan de respondenten van tevoren duidelijk uitgelegd wat het doel en de werkwijze van het onderzoek is? • Worden de gegevens van de respondenten vertrouwelijk, maar het liefst anoniem verwerkt? • Hebben de uitkomsten van het onderzoek geen nadelige gevolgen voor de respondenten? • Wordt het onderzoek op een eerlijke en objectieve manier uitgevoerd? (Baarda, 2009, p. 15)

Kijk met deze vragen in het achterhoofd naar je opdracht, het onderwerp en het onderzoeksontwerp. Als je twijfelt over de ethische voorwaarden bij jouw onder zoek, overleg dan met de begeleider van je opleiding. Als je onderzoek moet doen naar de werksfeer op een bepaalde afdeling, dan kan het misschien de bedoeling zijn om de ‘onruststokers’ op een zijspoor te zetten. Zet je deze situatie af tegen de ethi sche voorwaarden, dan mag duidelijk zijn dat je dit onderzoek niet moet uitvoeren. We gaan ervan uit dat de opleiding zelf competenties heeft geformuleerd die deze gebieden dekken. We beperken ons daarom tot een korte opsomming. Dit neemt niet weg dat wij veel waarde hechten aan deze competenties en dat we je aanraden om (pro)actief aandacht te besteden aan je eigen competentieontwikkeling. In de inleiding noemden we al het belang van het ontwikkelen van onderzoeks vaardigheden. In dit hoofdstuk hebben we daaraan meer invulling gegeven en hebben we laten zien wat praktijkgericht onderzoek inhoudt. Als we daaraan de competenties toevoegen, dan ontstaat er een samenhangend geheel als in figuur 1.8. Aan de hand hiervan zou je je persoonlijke ontwikkelingsplan kunnen vormge ven. Onderdelen uit dit en de volgende hoofdstukken bieden je handvatten voor het maken van een inschatting van zowel je eigen als de benodigde vaardigheden/ competenties. Bovendien kun je dan het eventuele verschil daartussen vaststellen. Dit verschil zou je ook kunnen omschrijven als de ontwikkelingspunten waaraan je

36