Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding - Jacob de Wilde, Mariëlle Theunissen en Jos van der Wal

1.4 • Beeldvorming over adolescenten

• Ze zijn 16, 14 en zelfs 11 jaar jong en gaan de barricade op tegen racisme ( Trouw , 2020) • Jongeren denken niet aan het virus, maar aan feesten ( De Stentor , 2020)

Grenzeloze jongeren? Het vaak aangehaalde boek De grenzeloze generatie komt voort uit een onderzoek van Motivaction. Volgens de auteurs Spangenberg en Lampert ontbreekt het jongeren aan collectieve waarden. Ze zijn niet solidair, weinig politiek betrokken, ongeduldig, en ze leven ongezond, aldus de conclusies van tien jaar waardeonderzoek onder 22.000 Nederlanders. Wat vinden jongeren dan wel interessant? Uiterlijk, internetten, vrienden en geld uitge ven. De auteurs signaleren een probleem dat sterker is dan een generatiekloof, en dat benoemen ze als een ‘sociale tijdbom’ die niet zomaar onschadelijk kan worden ge maakt. Het schrikbeeld is een maatschappij vol hedonistische consumenten die zich niet interesseren voor elkaar (Spangenberg & Lampert, 2009). Dat lang niet alle jeugd grenzeloos is en voor hedonistische (op genot gerichte) waarden staat, blijkt onder andere uit de wereldwijde acties van jongeren tegen ra cisme en voor het klimaat. Zo waarschuwen jongeren oudere generaties om nu iets te doen aan de gevolgen van klimaatverandering, zodat ze niet met de ‘rotzooi’ blijven zitten (Luttikhuis, 2019). Op 15-jarige leeftijd ging het Zweedse meisje Greta Thunberg bijna een maand lang niet naar school om te protesteren tegen de opwarming van de aarde. Ze werd in 2019 door het tijdschrift Time uitgeroepen tot Persoon van het Jaar. In België spijbelden 35.000 leerlingen voor het klimaat. Tegen racisme demonstreerden in de zomer van 2020 wereldwijd zowel jongeren als ouderen. De aanleiding was de dood van de zwarte Amerikaan George Floyd door toedoen van een blanke politieman in de Amerikaanse stad Minneapolis. Veel van de mediabeelden over de jeugd zijn generaliserende beelden , zoals tot uit drukking komt in koppen als ‘De jeugd verrechtst’ en ‘De jeugd wordt agressiever (cri mineler, dommer, slimmer, gezonder)’. De generalisering wordt nog versterkt doordat het afwijkende, het extreme en het sensationele in de media natuurlijkmeer aandacht krijgen dan het gangbare.

31