Handboek taalgericht vakonderwijs - Maaike Hajer & Theun Meestringa

1 Inleiding: taalvaardigheid ontwikkelen in alle schoolvakken

Taalsteun

Interactie

Context

Figuur 1.2 De pijlers van taalgericht vakonderwijs

Taalsteun, interactie en context zijn de pijlers van op vaktaaldoelen gericht vak onderwijs (figuur 1.2). We zullen deze drie pijlers kort toelichten. Taalsteun Taalsteun is gerichte steun bij het begrijpen en zelf produceren van (nieuwe) taal. Het is specifiek bedoeld om de aangeboden (vak)taal toegankelijk en han teerbaar te maken. Dit kan onder meer door leerlingen te ondersteunen bij lees- en luisterteksten, kijkopdrachten, en bij spreek- en schrijfopdrachten die vermoedelijk (te) moeilijk voor hen zijn. Deze steun richt zich in ieder geval op die taalaspecten – woorden, (delen van) zinnen, opbouw van teksten – die noodzakelijk zijn voor een goede verwerving en verwerking van de leerstof. Hoge eisen stellen en verwachtingen koesteren is alleen reëel als je als leraar dergelijke steun biedt. Je kunt leerlingen ook laten zien, voordoen of voorbeel den geven van hoe de (vaktaal)vaardigheden uitgevoerd worden en hoe ze die kunnen leren. Dan zien leerlingen wat er van hen gevraagd wordt en horen zij een aantal mogelijke strategieën die ze kunnen uitproberen wanneer ze zelf aan de slag gaan. Voor een samenvattingsopdracht laat je dan bijvoorbeeld eerst een redelijk goede, maar niet perfecte samenvatting zien. Vervolgens ga je daarover in gesprek met de leerlingen: wat vinden zij goed aan de samenvatting en wat zou beter kunnen? Dit wordt modelleren genoemd. In hoofdstuk 3 ‘Taalsteun’ geven we tal van mogelijkheden om taalsteun op te nemen in het ontwerpen van lessenreeksen.

22