Preventie in het sociale domein - De Roos & Van Dinther - druk 5

Preventie in het sociale domein

voor de zorg-, welzijns- en dienstverleningsprofessional, zoals dat mede naar vo ren komt in het Beroepscompetentieprofiel voor de Sociaal Werke r (Sociaal Werk Versterkt, 2018). Daaruit spreekt vertrouwen in de professionals en dat delen wij graag. De professional zal protocollen gebruiken waar dat nodig of handig is, maar richtlijnen altijd toesnijden op steeds weer andere, steeds weer nieuwe praktijksituaties. Hij (of zij; overal waar ‘hij’ staat, mag ook ‘zij’ gelezen worden) durft ermee te spelen, ze aan te passen en te veranderen of ze – nog beter – zelf op te stellen, bijvoorbeeld in nauw contact met cliënten en collega’s. Om er waar nodig weer gemotiveerd van af te wijken. Net als overdreven top-downregulering van de uitvoering kunnen overdre ven psychosociale bemoeizucht en overspannen veiligheidseisen uitlopen op een onvrije maatschappij waarin iedereen elk moment preventief gesurveilleerd wordt – of moderner: geacht wordt zichzelf geheel zelfgestuurd en proactief te monitoren, onafgebroken door te meten en bij te stellen, en wel zonder zelf in vloed op de meetnormering uit te kunnen oefenen. Een zekere scepsis lijkt ons daarom niet overbodig. Tegen deze achtergronden brengen we preventie voor het voetlicht. Niet als op lossing voor alle mogelijke persoonlijke en maatschappelijke kwalen, en even min voor allerlei onrechtvaardigheden, tegenstellingen en absurditeiten die onze samenleving aankleven. Preventie is zeker geen wondermiddel maar kan, met mate en beleid toegepast, wél bijdragen aan het signaleren en zo veel mogelijk voorkomen van problemen voordat deze escaleren. Achteraf straffen, opsluiten en medicamenteus verdoven mogen wraakgevoelens bevredigen of tijdelijke verlichting bewerken, mensen worden er niet beter van. Het is bovendien nooit genoeg; repressie baart repressie. Wat weggeduwd wordt, komt keihard terug en van pillen worden, zo blijkt, mensen ook al niet echt gelukkig. Ons uitgangspunt is daarom: preventie met mate. 5 Inhoud De inhoud van dit boek is verdeeld in vijf hoofdstukken. Allereerst willen we een kader bieden waarin het vervolg van dit boek te plaatsen is. Dat gebeurt in het eerste hoofdstuk. Daarin behandelen wij basisbegrippen, definities, denk modellen, vormen en varianten van preventie, de belangen die ermee gemoeid zijn en het bereik ervan. Vervolgens belichten wij de voordelen van preventie. Ook komen vormen en varianten van preventie aan de orde en de verschillende perspectieven vanwaaruit preventief gewerkt kan worden. Verder bespreken wij de belangrijkste beleidsontwikkelingen met betrekking tot preventie. Tot besluit volgen voorbeelden van toepassingsgebieden en wordt de vraag gesteld hoever we preventief mogen gaan.

18