Inleiding organisatiekunde - Ten Berge, Oteman & Winckels

1.2 • Globale ontwikkelingen in de organisatietheorie

Tabel 1.2 Trends in de ontwikkeling van organisaties (Bolwijn & Kumpe, 1994) Jaren Markteisen Performance- criteria Mechanisme Ideaaltype bedrijf zestig prijs efficiency efficiënte firma

specialisatie en hiërarchisering communicatie en samenwerking integratie en decentralisering

zeventig

prijs en kwaliteit efficiency en kwaliteit

kwaliteitsfirma

tachtig

flexibele firma

prijs, kwaliteit en flexibiliteit

efficiency, kwaliteit en flexibiliteit efficiency, kwaliteit, flexibiliteit en innovatie snelheid (o.a. time to market )

negentig

participatie en democratisering

innovatieve firma

prijs, kwaliteit, flexibiliteit en innovatie

nul (2000)

interactiviteit

netwerkfirma

idem plus varia- biliteit

De volgende stap in de ontwikkeling van organisaties is die naar de flexibele firma. De consument heeft in toenemende mate behoefte aan flexibiliteit. De behoefte aan flexibilisering in het productieproces neemt toe omdat er steeds wisselende eisen aan producten worden gesteld. Daarnaast eisen consumenten steeds meer vernieuwing van producten. De producent die het nieuwste kan bieden, kan het succesvolst op de markt opereren (innovatieve firma). Kortom, we zien achtereenvolgens de nadruk liggen op efficiency, kwaliteit, flexibiliteit en innovatie. Op deze wijze gesteld, lijkt het alsof een nieuwe stap steeds in de plaats komt van die ervoor. Dat is niet zo. En, zoals al geconstateerd, was het in de kwaliteitsfirma wel degelijk ook belangrijk dat er op efficiency werd gestuurd. In de flexibele en de innovatieve firma is dat nog belangrijker. Het inrichten van een organisatie die flexibel kan inspelen op de snel verande- rende en toenemende eisen van de consument vereist grote investeringen. Het geld daarvoor moet bijvoorbeeld worden verdiend door efficiencyverbetering. Met andere woorden, in een fase waarin aandacht voor innovatie erg groot is, moet de aandacht voor efficiency ook groot zijn. Een netwerkfirma of netwerkorganisatie is een organisatie die voor bepaalde taken of activiteiten in haar primaire of ondersteunende processen afhankelijk is van partners in haar netwerk. Het uitgangspunt is altijd dat een netwerkor- ganisatie zich binnen haar netwerk toelegt op haar kernactiviteiten. Door zich

35